Bu yıl 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü’nde siz de otizme kırmızı ışık yakın!
Birleşmiş Milletler, 2008 yılında 2 Nisan’ı Dünya Otizm Farkındalık Günü olarak ilan etti. Tüm dünyada farkındalık oluşturmak ve otizmden kaynaklanan sorunlara çözüm üretmek, bu özel günün en temel amaçları arasında bulunuyor. Geçtiğimiz yıllarda “Mavi Işık Yak” kampanyasıyla otizme dikkat çekmek için birçok çalışma yapıldı. Ülkemizde de eş zamanlı olarak Galata Kulesi, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Pamukkale Travertenleri ve Amasya Kalesi gibi birçok ikonik yapı mavi ışıkla aydınlatıldı.
Aynı zamanda kampanyanın Türkiye elçisi Tohum Otizm Vakfı’nın çağrısıyla birçok insan mavi renk kıyafetler giyerek otizmin farkında oldukları mesajını verdiler. Fakat otizmli bireylerin farkındalıktan çok daha fazlasına ihtiyaçları var. Bu nedenle kampanyanın teması bu sene değişti. Bu yıl, Otizmli bireyleri gerçek anlamda kabul etmemiz gerektiğini temsil eden kırmızı renkle kampanyaya destek olacağız. Gelin konuyla ilgili detaylara birlikte bakalım.
Otizm, doğuştan gelen ve çoğu zaman yaşamın ilk üç yılında fark edilen karmaşık bir nöro-gelişimsel farklılık
Doğuştan gelen bu farklılık, yaşamın ilk yıllarında iletişim sorunlarıyla kendini gösterir. Otizmli çocukların dış görünüşleri diğerlerinden farklı değildir. Her toplumda, coğrafyada, ırkta ya da ailede rastlanabilir. Otizmli çocuklar; göz teması kuramama, takıntılı davranışlar sergileme, ismi söylendiğinde tepki vermeme, konuşmada gerilik, yaşıtlarının oynadığı oyunlara ilgi duymama, dönen nesnelere karşı aşırı ilgi duyma gibi belirtiler gösterebilir. Ebeveynler, bu belirtilerden herhangi birini gözlemliyorsa çocuklarını hemen bir çocuk psikiyatristine götürmelidir.
Otizmin bilinen ve etkili olan tek çaresi; erken tanı ile sürekli özel eğitim
Erken tanı ve doğru bir eğitimle, çocukların yaklaşık %50’sinde otizm belirtileri kontrol altına alınabilir. Öyle ki bu eğitim sayesinde bazı çocukların ilerleyen yıllarda akranlarından hiçbir farklı kalmayabilir.
Günümüzde her 20 dakikada 1 çocuk otizm tanısı alıyor. Bu nedenle otizm farkındalığı oluşturmak ve bu farkındalığı kabullenmek oldukça önemli
Daha önce de bahsettiğimiz gibi otizmli bireylerin farkındalıktan çok daha fazlasına ihtiyaçları var. Bu ihtiyaçları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Tanıya ulaşma için gereken tarama ve erken tanılama sürecinin işlevsel ve eşit koşullarda yürütülmesi
- Otizm tanısı alan çocukların erken, yoğun, sürekli ve bilimsel dayanaklı eğitime eşit koşullarda ulaşmaları
- Gereksinim duyan bireyler için bilimsel, yoğun ve nitelikli özel eğitim
- Okul öncesi dönemden yükseköğretime kadar kapsayıcı ve nitelikli eğitime erişim
- Kapsayıcı eğitim ortamlarında ayrımcılıktan uzak yaklaşım
- Park, toplu taşıma ve mahalle gibi kamusal alanlarda ayrımcılıktan uzak yaklaşım
- Yaşamlarına ilişkin alınacak bireysel ve kamusal kararlarda söz sahibi olma
- Bireye uygun koşullarda istihdam ve eşit ücret
- Yetişkinlik yaşamında bağımsız yaşam seçenekleri
- Yoğun desteğe ihtiyacı olan otizmli bireylerin insani yaşam haklarına saygı duyulan bakımevleri ve bakım hizmetleri
Tüm bunlar birlikte değerlendirildiğinde otizmli bireylerin farkındalıktan çok daha fazlasına ihtiyaçları olduğunu bir kez daha görebiliyoruz. Otizmli bireylerin gelişimsel farklılıklara sahip olması onların toplumla bütünleşmesini engellememeli. Bu nedenle otizmli bireyleri dinlemek, söz hakkı almalarını sağlamak ve yaşamlarına ilişkin tercihlerini ifade etmelerini desteklememiz gerekiyor. Bütün bunlar da otizm farkındalığını kabul etmekten geçiyor.
Tohum Otizm Vakfı, 2009 yılından beri “Mavi Işık Yak” kampanyasını yürütüyor. Bu kampanyayla otizmin varlığına dikkat çekmek ve toplumda farkındalık yaratmak amaçlanmıştı
Bu kampanya otizm konusunda farkındalık yaratsa da otizmliler nitelikli eğitime erişmekte hala zorlanıyor. İş yerlerinde kabul görmüyorlar ve sosyal hayatın bir parçası olma konusunda büyük sorunlar yaşıyorlar. Tohum Otizm Vakfı, tüm bu nedenlerden dolayı farkındalığın simgesi olan mavi renkten, kabullenmenin dikkat çekici rengi olan kırmızı renge bir geçiş yaptı. Kırmızı, farkındalığın yeterli olmadığını ve otizmli bireylerin gerçek anlamda kabul edilmesi gerektiğini temsil ediyor. Siz de kampanyaya destek vermek istiyorsanız kırmızı bir objenin yanında ya da kırmızı renkte bir elbise giyerek fotoğraf çekilebilir ve sosyal medya hesabınızda #otizmekırmızıışıkyak etiketi ile paylaşabilirsiniz.