“Gün dönümü” kelimesi, temelde “Güneş (sol) duruşu (stitium)” anlamına gelen Latince solstitium kelimesinden gelirken, 21 Haziran’da kuzey yarım kürede yaz mevsimi başlıyor. Bu tarihte en uzun gündüz, en kısa gece yaşanıyor.
2
YAZ GÜN DÖNÜMÜ NEDİR?
Yaz gün dönümü her yıl 21 Haziran’da gerçekleşiyor. Güneş, Dünya’nın eğik ekseni nedeniyle yıl boyunca gökyüzünde en düşük veya en yüksek noktaya ulaştığında bir gündönümü oluşur. Dünyanın yarısı yazın gelişini ve yılın en uzun gününü yaz gündönümü ile kutlamak için bir araya gelirken; diğer yarısı kış başlangıcını yaşayacak. Bu yıl, kış gündönümü 21 Haziran’da güney yarım kürede gerçekleşecek.
3
YAZ GÜN DÖNÜMÜNDE NELER OLUR?
En uzun gün sadece Kuzey yarımküreyi değil, aynı zamanda güney yarımküreyi de etkilemektedir. Bu tarihte Güney Yarımkürede kış başlamaktadır. Güney yarımküre de en uzun gece en kısa gündüz yaşanmaktadır. Ayrıca aydınlanma çemberi Güney Kutup Dairesi’ni teğet geçerken güneş ışınlarını yıl içerisinde alabileceği en dar açı ile almaktadır. Bu tarihten sonra Oğlak Dönencesi’nin güneyinde en uzun gölge yaşanmaktadır ve gölge boyları kısalır. Sadece kış ve yaz olarak kabul edilmez bu tarih bazı ülkelerde yazın ya da kışın ortası olarak da kabul edilmektedir. Aynı zamanda kutup dairesinde 24 saat gündüz yaşanırken, Güney’de ise 24 saat gece yaşanmaktadır. Yaz Gündönümü’nde saat 12 olduğunda güneş dik bir açıyla gelir ve yengeç dönencesinde gölge boyu sıfır olur. 21 Haziran’da en uzun gece Sinop’ta yaşanırken, 21 Aralık’ta Hatay’da en uzun gündüz yaşanır.
4
GÜN DÖNÜMÜ NE DEMEK?
En uzun gün aynı zamanda yaz gündönümü veya yaz ortası olarak da bilinir. Gündönümü” kelimesi, temelde “Güneş (sol) duruşu (stitium)” anlamına gelen Latince solstitium kelimesinden gelir.
5
DİĞER GÜN DÖNÜMLERİ NE ZAMAN?
21 Mart: Gece ve gündüz eşit olur, bizim bulunduğumuz kuzey yarım kürede ilkbahar başlar.
21 Haziran: En uzun gündüz, en kısa gece. Yaz mevsimi başlar (Kuzey yarım kürede)
23 Eylül: Gece ve gündüz eşit olur. Yaz biter, sonbahar başlar. (Kuzey yarım kürede)
21 Aralık: En uzun gece, en kısa gündüz. Kış mevsiminin başlangıcı. (Kuzey yarım kürede)