30 Haziran 1908 sabahı kaydedilen tarihteki en büyük asteroit çarpması, Sibirya’nın uzak bir bölgesinde meydana geldi. Patlama, Sibirya’nın Podkamennaya Tunguska ırmağı yakınlarında, şu anda Krasnoyarsk Krai olarak bilinen bölgede, seyrek nüfuslu Doğu Sibirya taygası üzerinde oldu. Gerçekleşen patlama, 2,150 km² ormanlık bir alanda tahmini 80 milyon ağacı yıktı. Artık Tunguska olayı olarak bilinen olayın yıldönümünde her yıl Asteroit Günü’nü kutluyoruz. İşte bu gizemli olaya dair bilmeniz gerekenler…
Tunguska olayı, 30 Haziran 1908 tarihinde Sibirya’da meydana geldi
Patlama, 30 Haziran sabahı 7.45 sularında Tunguska ırmağının yakınlarında gerçekleşti. Patlamayı gören görgü tanıkları, mavimsi bir ışık saçan ve güneş kadar parlak olan bir ateş topunun gökyüzünde hareket ettiğini, ardından çok büyük bir parlama gördüklerini ve yüksek bir patlama sesi duyduklarını söylediler. Ayrıca sesin yanı sıra, yüzlerce kilometre uzaktaki camları kıran ve insanların ayaklarını yerden kesen güçlü bir şok dalgası da vardı. Gökyüzündeki bu patlama daha önce hiç görülmemiş bir şeydi.
Tunguska patlaması, Hiroşima’ya atılan atom bombasından 1000 kat daha güçlüydü
Patlama, 10-15 megatonluk bir dinamit kütlesinin patlamasına eşdeğerdi ve Hiroşima’ya atılan atom bombasından 1000 kat daha güçlüydü. Ayrıca patlamanın nedeninin, bir kuyruklu yıldız parçasının ya da asteroidin yüzeyin 5-10 kilometre üstünde patlaması olduğu düşünülüyor. Asteroit Dünya’ya çarpmamış olsa da, atmosferik patlama bölgedeki ormana büyük zarar vermek için hala yeterliydi. Son araştırmalar, nesnenin büyük olasılıkla yerden yaklaşık 24 km yükseklikte parçalanan beş katlı bir bina büyüklüğünde taşlı bir asteroit olduğunu gösteriyor.
Bu gizemli olayla ilgili ilk araştırmalar, patlamadan 19 yıl sonra yapılmıştır
Patlama, ren geyiklerini öldürmeye ve çevredeki kilometrelerce alana uzanan ağaçları yıkmaya yetecek kadar güçlü bir enerji açığa çıkardı. O zamanlar Sibirya’nın bu uzak bölgesine ulaşmak zordu. Rus bilim adamı Leonid Kulik, 1927 yılında patlama bölgesindeki ilk araştırmaları yapan kişiydi. İlk önce bölgeye bir ilk gezi yaptı, yerel tanıklarla görüştü ve ağaçların yıkıldığı bölgeyi araştırdı. Hepsinin kökleriyle merkeze çevrildiklerine ikna olduktan sonra burada bir araştırma ekibine liderlik etti. Ancak herhangi bir göktaşı parçası ve bir göktaşı krateri bulamadı.
Patlamanın nedeninin, Bir UFO veya mini bir kara delik olduğuna dair sıra dışı teoriler ortaya çıktı
Peki gerçekte ne oldu? Yıllar geçtikçe bilim adamları ve diğerleri Tunguska patlaması için sıra dışı açıklamalar yaptılar. Bazıları patlamaya, dünyaya çarpacak olan bir göktaşını engellemek için ona çarpan bir UFO’nun neden olduğunu düşünüyordu. Diğerleri ise mini bir karadelik ve bir antimadde parçacığı ihtimalleri arasında gidip geliyordu.
Ancak gerçek, patlamanın çok daha sıradan bir olay olduğunu gösteriyor. Şimdi Tunguska olayının küçük bir buzlu kuyruklu yıldız veya taşlı bir asteroidin Dünya’nın atmosferiyle çarpışmasından dolayı gerçekleştiği düşünülmektedir.
Bu olay 2019 yılında tekrar araştırılmıştır
2019’da, NASA’nın Silikon Vadisi’ndeki Ames Araştırma Merkezi’nde düzenlenen ve NASA Gezegensel Savunma Koordinasyon Ofisi tarafından desteklenen bir çalıştaydan esinlenen yeni araştırma, Tunguska etkinliği hakkında Icarus dergisinin özel bir sayısında bir dizi makalede yayınlandı. Çalıştayın teması, 1908 göktaşı olayının astronomik soğuk vakasını yeniden incelemekti. 15 Şubat 2013’te Rusya’nın Chelyabinsk yakınlarındaki atmosferde meydana gelen daha küçük ama yine de etkileyici bir meteor patlaması sayesinde Tunguska’da neler olduğuna dair bazı hayati ipuçları ortaya çıktı. İşte NASA’nın konuyla ilgili açıklaması:
“Tunguska’nın gizemini çözmeye yardımcı olacak yeni kanıtlar gelmişti. Belgelenen ateş topu, araştırmacıların görülen, duyulan ve hissedilenleri açıklamak için modern bilgisayar modelleme tekniklerini uygulamaları için bir fırsat yaratmıştır. Modeller, Chelyabinsk nesnesinin orijinal boyutunu, hareketini ve hızını yeniden oluşturmak için ateş topunun video gözlemleri ve yerdeki hasarın haritaları ile kullanılmıştır. Ortaya çıkan yorum, Chelyabinsk’in büyük olasılıkla yerden 24 km yukarıda parçalanan beş katlı bir bina büyüklüğünde taşlı bir asteroit olduğudur. Bu, 550 kilotonluk bir patlamaya eşdeğer bir şok dalgası yarattı. Patlamanın şok dalgası kabaca bir milyon pencereyi patlattı ve binden fazla insanı yaraladı. Neyse ki patlamanın gücü ağaçları veya yapıları yıkmak için yeterli değildi. Asteroit popülasyonunun mevcut anlayışına göre, Chelyabinsk meteoru gibi bir nesnenin, ortalama olarak her 10 ila 100 yılda bir Dünya’yı etkileme ihtimali var.”
2013 yılında Rusya’nın Chelyabinsk şehrinin semalarında Tunguska olayına benzer bir göktaşı olayı meydana geldi
2013 Rusya meteor olayı olarak bilinen patlama, 15 Şubat 2013 tarihinde yerel saate göre sabah 09.20 civarında parlak bir meteorun Rusya semalarında belirmesiyle başladı. Saatte 60.000 kilometre hızla hareket eden cisim, Güney Ural bölgesini geçtikten sonra parlak bir ateş topuna dönüştü ve Çelyabinsk Oblastı semalarında yerden 15 ila 25 km yukarıda patladı. Patlamanın yarattığı şok dalgası pencereleri patlattı ve yaklaşık 1500 İnsanın yaralanmasına neden oldu.