Sağlıklı beslenme alışkanlığınızın sağlıklı bir seviyede kaldığından nasıl emin olabilirsiniz?
Sağlıklı ve dengeli beslenmek, sağlıklı bir bünyenin temelini oluşturuyor. Günümüzde de glutensiz beslenmeden paleo ve ketojenik beslenmeye kadar birçok popüler beslenme akımı mevcut. Bunun üzerine bir de sosyal medyada denk geldiğimiz sağlıklı beslenmeyle ilgili içerikler eklendiğinde, bu bizde sanki bir şeyleri eksik ya da hatalı yapıyormuş hissine sebep olabiliyor; hatta bu durum daha ileri giderek doğru ve sağlıklı beslenme takıntısı ortoreksiya nervozaya bile dönüşebiliyor.
Eğer tükettiğiniz her gıdayı incelemeye, yemeklerin hazırlanışından içerdiği yağ, şeker, katkı maddelerine kadar endişe yaşamaya başladıysanız, sağlıklı beslenme davranışınızın takıntıya dönüşme riskiyle karşı karşıya olabilirsiniz.
Hazır gıdalar, hareketli yaşama ayak uydurma çabasıyla beraber günlük hayatta tercih sebebi olabiliyor. Bununla beraber sağlıklı beslenmenin daha çok önem kazandığı doğru. Bu konuda hassasiyet sahibi olan kişiler de, sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek ve hatta çocuklarına da bu alışkanlıkları yerleştirmek için çaba sarf ediyor. Sağlıklı yaşamak için sürdürülen bu çabanın çoğu zaman kişilerin yaşam kalitesini artırıyor ancak bazen de bu alışkanlık ciddi bir endişeye neden olarak sağlıksız bir hal alabiliyor.
Sağlıklı beslenme çabası, günlük yaşam aktivitelerini zora sokacak yoğunlukta ve sıklıkta olduğunda bu sağlıklı bir çabadan sağlıksız bir takıntıya dönüşüyor. Bu durumda kişilerde ortoreksiya nervozanın belirtilerinden olan, gıdaların sağlıklı olup olmadığına ilişkin tekrarlayıcı düşünceler, şiddetli endişe ve gıdaların hazırlanış aşamaları, katkı maddeleri, gıda boyaları, ambalaj özellikleri gibi bir takım kriterleri günlük hayatı zorlaştıracak düzeyde, çok yoğun olarak kontrol etme döngülerinin görülebiliyor. Yaptığı iş ya da sosyal çevresi dolayısıyla belirli bir görüntü veya kiloda kalması gerektiği düşünülen veya diyetle fazla ilgili kişilerin bu konudaki riskinin daha fazla.
DoktorTakvimi.com uzmanlarından Uzm. Kl. Psk. Elif Eşen Kara, ortoreksiya nervozanın belirtilerini şöyle sıraladı.
• Sağlıklı/sağlıksız beslenme konusunda günlük yaşamlarını etkileyecek düzeyde düşünme,
• Bu sebepten sosyalleşmekten, seyahate çıkmaktan ve buna benzer aktivitelerden kaçınma,
• Belirli grup besin alımı sebebiyle beslenme dengesinin bozulması/fiziksel sağlığın bozulması,
• Kalori kısıtlaması sebebiyle olmayan, sağlıklı beslenme takıntısı sebebiyle ciddi miktarda kilo verme,
• Sağlıklı beslenme konusunda yiyecekleri planlarken, alışveriş yaparken çok fazla zaman harcama,
• Sağlıklı beslenme kategorisinde hissetmediği bir besin aldığında yüksek düzeyde suçluluk hissetme.
Sağlıklı beslenme konusu üzerinde gereğinden fazla düşünen kişiler beslenme, fiziksel sağlık gibi konuların yanı sıra psikolojik olarak da zorlanıyor. Bu nedenle bu belirtilere sahip olduğunuzu düşünüyorsanız mutlaka hekim, diyetisyen ve psikolog desteği almanız öneriliyor. Böylece bu durum bir takıntıdan sağlıklı beslenme çabasına dönüşebilir ve yaşam dengesinde sağlıklı beslenme konusu anlamını koruyabilmekle birlikte; sosyal hayat, iş, aile yaşamı, ilgi alanları gibi diğer yaşam dinamiklerinin önünde bir engel olmaktan kalkabilir.