Futbolda fanatizm kaynaklı olumsuz örneklere aşinayız ama bu durum diğerlerinden oldukça farklı.
8 Haziran 1969, hikayenin başlangıç tarihini oluşturuyor. O gün 1970 yılında yapılacak Dünya Kupası’na katılma hakkını belirleyen üç maçlık bir eleme yarışının ilki yapılacaktı. El Salvador – Honduras arasında oynanan maç, tarihte görülmemiş bir nedenle savaş başlattı. Honduras ve El Salvador arasındaki maç, 100 saatlik bir askeri çatışmaya, 6.000 can kaybına ve 50.000 kişinin evsiz kalmasına neden oldu. Bu olay, Orta ve Latin Amerika’nın futboldaki yüksek tutkusu ve fanatizmine göre bile çılgınca bir durumdu. Gelin hep birlikte “futbol savaşı” olarak bilinen bu olaya yakından bakalım.
Savaşa günler kala: İlk maç ev sahibi Honduras’ın zaferiyle sonuçlanıyor
Maç öncesi Honduras’a gelen El Salvador ekibi kaldıkları otelde gece boyunca rahatsız edilmişti. Honduras taraftarlarının otel çevresinde yaptıkları bu gürültü nedeniyle El Salvadorlu oyuncular yeterince iyi uyuyamadı. Hal böyle olunca El Salvadorlu oyuncular iyi bir performans sergileyemediler. Bunun üzerine Tegucigalpa’da oynanan ilk maçta ev sahibi Honduras, 1-0’lık galibiyet elde etmeyi başardı. Maç öncesi Honduras taraftarlarının oyunculara vermiş oldukları rahatsızlık El Salvador tarafından kınandı. Böylece iki ülke arasında savaşın fitilini ateşleyecek ilk gerginlik yaşanmış oldu.
Rövanş maçında ise ev sahibi El Salvador tarafları ön plana çıktı
15 Haziran 1969 tarihindeki rövanş maçı El Salvador’da oynandı. Honduras taraftarlarının El Salvadorlu oyunculara yaptığı muamelenin aynısı bu kez Honduras oyuncularına yapıldı. Ek olarak Honduras takımının kaldığı otel ateşe verildi. Sonuç olarak uykusunu iyi alamayan Honduras takımı, El Salvador karşısında 3-0’lık bir yenilgiye uğradı. Ancak maç sonunda El Salvadorlu taraftarların öfkesi dinmemişti. Sokaklarda gösteriler yapılmaya başladı. Aynı zamanda Honduraslı taraftar bir dizi saldırıya uğradı. Bunun gibi diğer olumsuz gelişmeler eşliğinde Honduras takımı sınıra kaçmayı başardı. Bu da iki ülke arasındaki gerginliği zirveye çıkaracak son olay oldu.
Olayın ardından Honduras, El Salvador ile tüm diplomatik ilişkilerini kesme kararı aldı
Yaşanan bu olayların ardından Honduras, diplomatik olarak El Salvador ile tüm ilişkilerini kesme kararı aldı. Tüm bunlara rağmen Mexico City’de 27 Haziran’da gerçekleşecek son maçın bir barış umudu sunacağı düşünülüyordu. Uluslararası arenada, her iki taraf da son maçta olayların yumuşamasına gayret gösterecekti. Durum hiç de umulduğu gibi olmadı. Uzatma dakikalarında 3-2’lik bir üstünlükle gülen taraf El Salvador oldu. Maç sonrası olaylar yine patlak verdi. Hem maçın oynandığı stadyumda hem de iki ülkenin içinde ciddi katliamlar ve olaylar gerçekleşti. Bu durum bardağı taşıran son damla oldu ve sonuç olarak iki ülke arasındaki futbol savaşı 14 Temmuz 1969 tarihinde resmen başladı.
Futbol bahane miydi?
Honduras ve El Salvador arasındaki savaşın asıl nedeni futbol değildi. Bu durum bir bahane de sayılamazdı. Futbol mücadelesi kaynaklı gerginlik, iki ülke arasındaki zaten var olan hassas ilişkileri kırılma noktasına getirmişti. El Salvador, 1821 yılında İspanyol sömürgesi olmaktan kurtulmuştu. Ancak kurtulduktan sonra yetkililer halka baskı uygulamaya başladı. Bu nedenle köylüler toplu bir şekilde Honduras’a göç etmek zorunda kaldı. Halihazırda ekonomik anlamda zor günler geçiren Honduras, bu göçler nedeniyle daha da zayıfladı. Aynı durumu Honduras’ta da yaşayan göçmenler isyana kalkıştı. Bu isyan 1932 yılında Honduras ordusu tarafından şiddetli bir şekilde bastırıldı. Hem göçmenlerden hem de Honduras ordusundan ciddi kayıplar söz konusuydu. Bu isyan sonrasında El Salvadorlu göçmenler illegal şekilde gruplaşmaya başladı. Hal böyle olunca Honduras, uzun yıllar boyunca El Salvador’u suçladı. Bu da “futbol savaşı”na giden süreci hazırladı.
Savaşın başında El Salvador üstünlüğü
14 Temmuz 1969 tarihinde başlayan savaşta Salvador Hava Kuvvetleri, Honduras’a ciddi saldırılarda bulundu. Honduras içindeki hedeflere saldıran hava kuvvetleri kısa zamanda Honduras’a ciddi kayıplar verdirdi. Ordu, iki ülkeyi birbirine bağlayan ana yol boyunca ve Golfo de Fonseca’da ciddi ilerleme sağladı. Tüm bunlara ek olarak Honduras’a ciddi altyapı zararları verdi.
Savaşın ilerleyen saatlerinde Honduras şoku atlatmış ve direnmişti
Salvador ordusu hızlı ve amansız bir saldırı gerçekleştirmiş olsa da ciddi bir lojistik problemini görmezden gelmişti. Lojistik anlamda sıkıntı yaşayan Salvador ordusu ve hava kuvvetleri kısa bir süre sonra durmak zorunda kaldı. Kendisini toparlayan ve şoku atlatan Honduras ordusu ise direnişe başladı ve Salvador ordusuna ciddi kayıplar yaşattı. Hava üstünlüğünü kaybeden Salvador, lojistik konusunda çıkmaza girdi. 100 saatlik kıran kırana yaşanan savaş sonunda, uluslararası güçlerin etkisiyle 18 Temmuz’da iki taraf arasındaki hararet düştü. 20 Temmuz’da yürürlüğe giren ateşkes sonucunda çatışmalar durdu.
Her iki ülke için de korkunç sonuçlara sebep olan bu savaş, ateşkesin ardından bitti. Savaş sonunda 60.000 ila 130,000 Salvador vatandaşı Honduras’tan kaçmış ya da sınır dışı edilmişti. Her iki tarafta toplam 6.000 kişi hayatını kaybetmiş ve binlerce kişi evsiz kalmıştı. Buna ek olarak her iki ülkenin ekonomik altyapısı ciddi zararlar görmüştü. Tüm bu yaşanan olayları bir futbol maçı tetiklemiş olsa da iki ülke arasındaki gerilim çok daha derin bir geçmişe sahipti.