Sinek mi kuş mu? Hayır, o sinek kuşu! Mini minnacık, sevimli mi sevimli bir kuş hem de. Sinek kuşunun bilinen 338 türü var ve bunların tümü Trochilidae familyasına ait. Ülkemizde hepsi olmasa da tüm sinek kuşu türleri doğal olarak Amerika’da bulunabilir. Bunların çoğu Orta ve Güney Amerika’nın tropik bölgelerinde yaşıyor. Bazıları Alaska gibi kuzeyde görülebilir, ancak yıl boyunca orada yaşamazlar. Sinek kuşlarının güzellikleri ve çeviklikleri gerçekten hayranlık uyandırıyor. Bugün bu sevimli tüylü dostlarımızı bu kadar ilginç yapan şeyin ne olduğuna bir göz atacağız.
1. Sinek kuşları, dünyanın en küçük kuş türlerinden biridir
Çoğu sinek kuşu türü en fazla 7,5-13 cm uzunluğundadır! Özellikle bir tanesi, hem dünyanın en küçük sinek kuşu hem de dünyanın en küçük kuşudur. Buna arı sinek kuşu (Mellisuga helenae) denir ve sadece 5 cm uzayabilir. Arı sinek kuşları Küba’da yaşar ve 2 g’dan daha hafiftir.
2. Bir saatte sekiz kere yemek yemek zorundalar
Bir sinek kuşunun beslenme listesinde genellikle nektar ve küçük böcekler vardır. Nektar, birçok çiçekte bulunan fruktoz, sükroz ve glikozdan oluşan tatlı bir sıvı. Sinek kuşları tamamen nektarla yaşayamazlar, çünkü bu şekerli sıvı diğer besin maddeleri açısından yoksundur. Bu kuşlar, diyetlerini dengelemek için böceklerle de beslenirler. Bu besin kaynaklarının hiçbiri sinek kuşunun uçarken kullandığı enerji miktarını telafi edemez ve bu nedenle sürekli beslenmeleri gerekir!
3. Soğuk havayı sevmezler
Daha önce de belirttiğimiz gibi sinek kuşlarının çoğu göçmendir. Bu hayvanlar genellikle kış aylarında tropik bölgelere göç eder, kuzeyde bulunan türler güneye ve normalde tropik bölgelerin güneyinde yaşayanlar kuzeye yönelir. Bununla birlikte, kışın görülebilen bazı sinek kuşları da var. Mesela Kızıl Sinek Kuşu’nun ara sıra kışı Kuzey Amerika’da geçirdiği biliniyor.
4. Dünyada geriye doğru uçabilen tek kuş türüdür
Sinek kuşları, büyük olasılıkla kanatlarını hızla çırptıklarında çıkan sesten dolayı bu ismi aldılar. Hal böyle olunca, sinek kuşlarının uçuşu uzun süredir inceleniyor. Modern teknoloji sayesinde, sinek kuşlarının gerçekte nasıl uçtuğunu ve onları neyin farklı kıldığını artık çok daha net bir şekilde anlıyoruz. Mesela saniyede 80 defadan fazla kanat çırpan daha küçük türleri yakalayan yüksek hızlı kameralar ve rüzgar tünelleri var. Hatta bazı sinek kuşu türleri saatte 54 km/s hıza kadar ulaşabiliyor! Ve tabii ki, geriye doğru da uçabiliyorlar, çok havalı değil mi?
5. Yuvaları bir ceviz kabuğundan daha küçük olabilir
Birçoğumuz hayatımız boyunca pek çok kuş yuvası gördük, ama hiç sinek kuşu yuvası gördünüz mü? Muhtemelen cevabınız hayır olacaktır, çünkü bu kuşlar yuvalarını genellikle çalıların derinliklerinde veya küçük dalların arasına yaparlar. Bu yuvalar genellikle yosun, örümcek ipeği ve diğer hassas parçalardan yapılır. Ayrıca bir cevizin yarısı kadar küçük olabilirler.
6. Sinek kuşlarının birçok doğal avcısı var
İnanılmaz çevikliklerini düşündüğünüzde bile, bu kadar küçük bir kuşun büyük yırtıcıların hedefinde olması şaşırtıcı değil. Bir canlı ne kadar küçükse, onu avlayanlar da o kadar büyüktür. Sinek kuşlarını en çok avlayan canlılar arasında kertenkele ve yılan gibi sürüngenler ve böcekler bulunuyor. Evet, böcekler. Peygamber develerinin daha büyük türlerinden bazıları havada iken sinek kuşlarını yakalayabilir. Bazı örümceklerin bile ağlarıyla sinek kuşlarını yakaladıkları biliniyor.
7. Sinek kuşu yumurtaları, annelerinin vücut ağırlığının %10’u kadar ağırdır
Evet, doğru duydunuz. Vücut ağırlığınızın onda biri kadar olan bir canlıyı doğurduğunuzu düşünün… Annelerinin bedenine göre büyük olsa da bunlar dünyanın en küçük kuş yumurtalarıdır. Ortalama olarak, bir sinek kuşunun yumurtası 1,27 cm’den daha küçük olabilir.
8. Sinek kuşları geceleri kış uykusuna yatar, bu yüzden açlıktan ölmezler
Sinek kuşlarının metabolizmaları çok hızlıdır, yani yedikleri herhangi bir yiyecek o kadar hızlı işlenir ve tüketilir ki neredeyse sürekli olarak yemek yeme ihtiyacı duyarlar. Aslında, gün boyunca enerji seviyelerini yüksek tutmak için vücut ağırlıklarının yaklaşık yarısını yerler! Bir sinek kuşu, normal bir şekilde uyuyacak olsaydı, açlıktan ölürdü. Gece hayatta kalmak için, tüm vücudunu yavaşlatan derin bir uyku durumuna girerler. Kalp atış hızları dakikada 1000’den fazla atıştan yüzün altına ve sıcaklıkları 40°C’den 18 °C’ye düşer. Bu dramatik değişiklik geceyi atlatabilmelerini sağlasa da bu süreçte vücut ağırlıklarının %10’unu kaybederler!
9. Minicik olsalar da çok saldırganlar
Muhtemelen bir sinek kuşuna baktığınızda durup “Ne agresif bir kuş, dikkat etsem iyi olur!” diye düşünmezsiniz. İnsanlar olarak sinek kuşlarından korkmamamızın nedeni, onların boyu. Bir tehdit olarak kabul edilemeyecek kadar küçükler. Ancak bu sevimli kuşlarının bölgelerini agresif bir şekilde savundukları, genellikle kargalar, alakargalar ve hatta şahinler gibi çok daha büyük kuşlarla savaştıkları biliniyor!
10. Aztekler için sinek kuşlarının çok büyük bir önemi vardı
Pek çok Aztek vatandaşı, sinek kuşunun kemiklerinden ya da tüylerinden yapılmış tılsımlar takardı. Bu tür tılsımların; giyene dinçlik getirdiği, onlara daha fazla enerji ve savaşta avantaj sağladığı söylenirdi.
