Küçük kardeş, büyük kardeşin meşgul olduğu oyuncağı alır. Kızgın çocuk , anne ve babasına gider ve şikayet eder… İki veya daha fazla çocuğu olan ebeveynler, bu senaryoyu iyi bilirler. Kardeşler aynı fikirde olmadığında bir durumun nasıl tartışmalı sonuçlar doğurabileceğini az çok bilirsiniz. 3, 4 veya 5 yaşındaki bir çocuk, özellikle çatışma durumlarında henüz empatik, duyarlı, akılcı, çözüm odaklı ve anlayışlı davranamaz. Öncelikle tüm bunları öğrenmesi gerekir. Çocuk Gelişimci Günseli Arı, kardeş çatışmalarında ebeveynlerin neler yapabileceklerini yazdı
Kardeşlerin kavga etmesi oldukça doğaldır. Kavga, normal çocuk gelişiminin bir parçasıdır. Çocuklar çatışmaları, ideal olarak şiddet içermeyen ve çözüm odaklı bir şekilde çözmeyi öğrenirler. Bunu evde kardeşleriyle ve daha sonra anaokulunda öğrenirler. Ebeveynler de her küçük anlaşmazlıkta arabuluculuk yapmak zorunda değillerdir ve çocuklar ne kadar küçükse, bu tür çatışma durumları o kadar kısa olmalıdır. İşte çocukları kavga eden ebeveynlerin izlemesi gereken tutumlar…
Ebeveyn liderliğini üstlenin ve sorunu anlayın
Kardeşler arasındaki çekişmeler çok sinir bozucu olabilir. Oyuncağı önce kim oynamalı? Kim daha iyi veya daha güzel bir şey yapabilir? Oyunu kim seçebilir? Bir hikayeyi ilk kim okur?.. Her yaşta farklı ihtiyaçlar ve dolayısıyla başka konular ön plandadır. Kardeşler arasındaki çatışmalar genellikle arkadaşlar ve diğer oyun arkadaşları arasındaki çatışmalardan daha duygusaldır. Bunun nedeni, yalnızca alan ve eşyaları değil, aynı zamanda ebeveyn ilgisini de paylaşmaları gerektiğidir.
Her şeyden önce, ebeveynlerin kardeşler arasındaki ilişkilerde büyük etkisi vardır. Burada olumlu veya olumsuz bir dinamiğin gelişip gelişmediğini etkileyebilirler. Ebeveynlerin birbirleriyle nasıl kavga ettikleri çocukları etkiler. Bu nedenle yapılacak ilk şey, kendi çatışma davranışınız üzerine düşünmektir. Bir çatışmada nasıl tepki verirsiniz? Çatışmayı çözmek için nasıl bir yol izlersiniz?
Ayrıca her çocuğa, bölünmemiş bir ilgi görecekleri özel anne ve baba zamanları sunmak mantıklıdır. Çünkü kardeşler bu ilgi için yarışırlar.
Çocuklar arasındaki karşılaştırmalar genellikle otomatik olarak yapılsa bile, dikkatle ele alınmalıdır.
Çatışma durumlarında bir şey özellikle önemlidir: Anlamak. Öfke, kızgınlık, haksızlığa uğramış hissetmek ve üzgün olmak; tüm bunlar haklı ve ifade edilebilir duygulardır. Çocuğa, onu sevmeye ve duygularında desteklemeye devam edeceğinize dair işaret vermek de önemlidir.
Özellikle çocuklar belirli oyuncaklar hakkında çok tartıştıklarında, özellikle ilginç oyuncaklardan iki tane bulundurmak veya kimin hangi oyuncakla oynayacağına ve oyuncakları ne zaman değiştireceğine dair önceden net anlaşmalar yapmak da yararlı olabilir.
Sorunu anlamak, belirli kalıpları tanımayı da içerebilir. Çocuklarınızın ne zaman çok kavga etme eğiliminde olduğuna dikkat edin. Sabah stresinde mi, akşam yorgunluğunda mı, öğleden sonra çöküşünde mi? Arabada sıkıldıklarında mı? Acıktıklarında mı?.. Birçok durumda önceden önlem alabilirsiniz: Açlığa karşı bir atıştırmalık, yorgun olduğunuzda aralarda bir kucaklaşma, arabada oyunlar, belki sabah rutininizi değiştirmek…
Duygulara eşlik edin
Bunun için önemli olan temel, kendinizin sakin ve rahat olmanızdır. Biz ne kadar sakin olursak, çocuklarımızın da sakinleşmesi o kadar kolay olur. Orada olan duyguları kucaklayın. Çocukların birbirlerine kızmalarına, üzülmelerine, hayal kırıklığına uğramalarına izin verin. Duygular yatışana ve kelimeler geri gelene kadar zaman tanıyın.
Dinleyin ve mümkünse bir çözüm bulun
Tartışma neyle ilgili? Çatışmayı anlamak ve herkes için işe yarayan bir çözüm bulmak istiyorsak, kaynağını bilmek çok önemlidir.
Her iki çocuğu da dikkatlice dinleyin. Kimin ‘doğruyu’ söylediğini veya kimin ‘hatalı’ olduğunu ‘yargılamak’ zorunda değilsiniz. Bir çatışmada nadiren ‘gerçek’ veya ‘suçlu taraf’ vardır ve biz kimiz ki yargılayacağız?
Çocuklar genellikle görülmek, anlaşılmak ve ciddiye alınmak isterler. Onları gerçekten dinlediğimiz, anladığımız, işittiğimiz ve gördüğümüz bir sohbet yaparsak; çoğu zaman çatışmayı çözmeye gerek bile kalmaz.
Çocukları dahil etmek her zaman en iyisidir
Hala bir çözüm bulmanız gerekiyorsa, her zaman çocukları konuya dahil etmeye çalışın. Siz de biliyorsunuz ki, bazen kendi başımıza asla düşünemeyeceğimiz çözümler bulabiliyorlar.
Bağımsızlık desteği sunun
Amaç, desteğinizle çocukların bağımsızlıklarına eşlik etmek olmalıdır. Bu nedenle, ortamı biraz yumuşattıktan sonra çözüm fikirlerini kendi başlarına bulmaları için onlara ne zaman güvenebileceğinizi veya hangi çatışmaları kendi başlarına çözebileceklerini görün.
Ebeveynler çocuklarını sorunu çözmek için kendi fikirlerini bulmaya davet edebilirler. Ortak bir çözüm bulmak için desteğe ve rehberliğe ihtiyaçları vardır. Ancak, ebeveynlerin kendilerinin söyledikleri çözümün en iyisi olduğunu düşünmeleri değil, çocukların kendi çözümlerinden memnun olmaları gerekir. Tabii ki referans kişiler de öneride bulunabilirler.
Çocuklarınız ne kadar çok şey öğrenirlerse, size o kadar az bağımlı olacaklar ve çözümlerini giderek daha bağımsız bir şekilde bulacaklardır.
Tartışırken öğrenilen önemli bir beceri de vardır: Hüsrana tolerans, yani hüsran ve hayal kırıklığıyla başa çıkmayı öğrenmek. Bu, daha sonraki gelişim için çok önemli bir beceridir; öğrenme başarımızı, hayattaki aksiliklerle ne kadar iyi başa çıkabileceğimizi ve ne kadar empati kurabileceğimizi belirler.
