Ülkemizin her bir köşesi birbirinden özel lezzetlere ev sahipliği yapıyor. Bu lezzetlerin bazıları Ramazan ayında sofraların baş köşesinde kendine yer buluyor.
“Nerede o eski Ramazanlar” sözünü günümüzde sık sık duyuyoruz. Eski Ramazan geleneklerinin tamamını yaşatamasak da farklı yörelerde iftar ve bayram sofralarındaki gelenekler farklı şekillerde de olsa devam ediyor. İşte birçok şehrimizde adeta Ramazan’ın gelişini simgeleyen özel lezzetleri.
Keşkek – Kilis
Kilis’te Ramazan’ın ilk günü iftarda keşkek pişiriliyor. Tüm evlerde ilk iftar sofrasında mutlaka bulunan keşkekte dövme adıyla da bilinen buğday kullanılıyor. Kilis halkı, keşkek yapılırken kullanılan bu dövme buğdayın midelerinde Allah’ı zikreden bir tespih olduğunu düşünüyorlar. Bu nedenle de her yıl Ramazan ayının ilk orucunu keşkek ile açıyorlar. Keşkek bu yörede çömleğe konularak odun fırınlarında pişiriliyor. Ancak evde bu imkânı bulamayacağımız için nohut ve buğday bir gece önceden suya konup ertesi gün haşlanıyor. İçine haşlanmış koyun eti ve baharat eklenip düdüklü tencerede pişiriliyor. Ardından da tahta kaşıkla iyice ezilip kırmızı biberle eritilmiş tereyağı eklenip servis ediliyor.
Kahke – Gaziantep
Dünyaca ünlü gastronomi şehri Gaziantep, Ramazan’da kahke geleneğini hala sürdürüyor. Geçmişte Gaziantepli kadınlar, Ramazan’da iftara gelen misafirlerine yemek sonrasında çayla ikram etmek için kahke adı verilen bu simidi yaparlarmış. Günümüzde kahke evlerde değil fırınlarda yapılıyor. Fırınlarda sadece Ramazan ayında görülen bir ürün olduğu için Antepliler kilolarca kahke satın alıyor. Ramazan kahkesi ya da Halep kahkesi isimleriyle de bilinen kahkede nohut mayası ve toz rezene kullanılıyor.
Kerebiç – Mersin
Mersin’de Ramazan ayında her evde yapılan ya da alınıp ikram edilen bir tatlı kerebiç. Geçmişte kadınlar bir araya gelip kerebiç hamurunu hep birlikte yapıp içlerini beraber doldururlarmış ancak günümüzde daha çok fırınlardan satın alınıyor. Kerebiç, çöven otu ile yapılan bir köpükle birlikte sunuluyor.
Yuvarlama – Gaziantep
Gaziantep’te Ramazan ayında bir araya gelip imece usulü yapılan yemeklerden biri yuvarlama. Gaziantep uçak bileti alıp yuvarlama yemeye gidemiyorsak bile bu lezzeti evde deneyebiliriz. İftar yemeği için bir araya gelen kadınlar, oruçlarını açtıktan sonra masa başında toplanıyor, hep birlikte yuvarlama yapıyorlar. Her akşam farklı bir evde iftar için toplandıkları içinçevredeki tüm evler için yuvarlama yapılmış oluyor. Yuvalama adıyla da bilinen bu lezzet, un haline getirilen pirincin kıyma ve baharatlarla yoğrulup küçük köfteler haline getirilmesiyle hazırlanıyor. Köfteler notu ve etle pişirilip yoğurtla terbiyesi yapılıyor. Servis yaparken üzerine kuru nane ile eritilmiş yağ gezdiriliyor.
Külünçe – Şanlıurfa
Külünçe, Şanlıurfa’daRamazan ayında yapılan baharatlı bir hamur işi. Şanlıurfalı kadınlar Ramazan’ın son günlerinde bayram hazırlıklarına başlarken bir araya gelip külünce yaparlarmış. Bayram sabahında da misafirliğe gelenlere külünce ikram edilirmiş. Günümüzde yine külünce, fırınlarda yapılıyor ve kilolarca satılıyor. Misafirlerine bu lezzeti sunmak isteyen Şanlıurfalılar da fırınların yolunu tutuyor. İçinde toz rezene, mahlep, tarçın bulunan bu lezzetin sırrı külünce baharatı denilen karışımdan geliyor.
Siron – Gümüşhane
Gümüşhane ile özdeşleşmiş olan siron, aslında ülkemizin birçok yöresinde yapılıyor. İnce açılan yufkaların rulo şeklinde sarılmasıyla elde edilen sironlar, farklı lezzetlerle bir araya getirilerek sofraları süslüyor. Ramazan ayı için hep beraber toplanıp hazırlık yapan kadınlar yufkalarını da beraber açıp kesiyorlarmış. Ancak günümüzde siron için hazır yufka kullanılıyor. Fırında pişirilen yufkaların üzerine baharat eklenerek kavrulmuş kıyma ve sarımsaklı yoğurt dökülüp servis ediliyor.
Mahluta Çorbası – Antakya
Antakya’da mahluta olmayan masaya iftar sofrası denmez. Başta malzemeleri duyunca kırmızı mercimek çorbasına benzetilen mahluta, aslında çok farklı bir tarif ve sofralarda çoğu zaman başrol oynuyor. İçine ekmek koyularak adeta bir ana yemeğe bile dönüştürülüyor. İçinde mercimeğin yanı sıra pirinç de bulunan mahluta et ya da tavuk suyuyla pişiriliyor. Baharat olarak karabiber, kimyon, kişniş, tarhun, defne yaprağı ekleniyor.
Yüksük Çorbası – Adana
Anadolu’nun birçok ilinde çok sevilen yüksük çorbası, Adana’da yöresel bir lezzet olarak tüketiliyor. Özellikle de Ramazan ayında iftar sofraları için akla ilk gelen lezzet oluyor. Birlikte mantı açan ev halkının başına oturmuşken bol bol yapıp buzluğa koyduğu mantılar, Ramazan ayında bu çorba için buzluktan indiriliyor. Et suyu, salça ve tereyağıyla hazırlanan karışıma mantı, nane ekleniyor. Mantılar haşlanınca içine haşlanmış nohut, tuz ve limon ilave ediliyor.
