Kadınlarda doğurganlığın sona erdiği dönem, ‘menopoz’ olarak adlandırılıyor. Dünya genelinde ortalama menopoz yaşı 45-55 iken ülkemizde kadınlar genellikle 48-50 yaş arasında menopoza giriyor. Menopozun tıpkı bebeklik, çocukluk, ergenlik ve üreme çağı gibi doğal bir süreç olduğunu söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Başar Önal; menopoz hakkında doğru sanılan hatalı bilgileri anlattı, önemli öneriler ve uyarılarda bulundu.
1. Menopoza girmek her kadında ciddi yakınmalara yol açar: YANLIŞ
DOĞRUSU: Menopoz döneminde bazı sıkıntılar yaşanıyor ama bu süreç her kadında farklı seyrediyor. Öyle ki bazı kadınlar bu süreci sıkıntılı geçirirken, bazıları ise rahat atlatıyorlar. Bu dönem kadın doğum hekiminden alınan yardımla daha rahat geçirilebiliyor.
2. Menopoz aniden başlayan bir süreçtir: YANLIŞ
DOĞRUSU: Menopoz; son adetin görülmesinden yaklaşık 1-5 sene önce, hormonal dalgalanmalar sonucu ortaya çıkan adet düzeninde bozulmalarla kendini hissettirmeye başlıyor. Bu dönem premenopoz olarak isimlendiriliyor. Menopoz son görülen adet, daha sonraki dönem ise postmenopoz olarak adlandırılıyor.
3. Kadınlar annesiyle aynı yaşta menopoza girer: YANLIŞ
DOĞRUSU: Kadınların menopoza girme yaşını belirleyen faktörlerden sadece biridir annenin menopoza girme yaşı. Bu süreci etkileyen diğer faktörler; beslenme özellikleri, sigara kullanımı ve yaşam tarzı oluyor. Yani annesi erken yaşta menopoza girip sıkıntılı bir süreç geçiren bir kadın daha farklı bir menopoz deneyimi yaşayabiliyor.
4. Rahim alındığında menopoza girilir: YANLIŞ
DOĞRUSU: Menopoz yumurtalık fonksiyonlarının bitmesiyle ortaya çıkan bir süreçtir. Rahmi alınıp yumurtalıkları bırakılan bir kadın adet görmüyor ama yumurtalık fonksiyonları devam ettiği sürece menopozun yarattığı sıkıntılı durumlarla karşılaşmıyor.
5. Geç menopoza girmek sağlıklıdır. Dolayısıyla geç menopoza girenler daha uzun yaşar: YANLIŞ
DOĞRUSU: Menopoza 45-55 yaşları arasında girmek sağlıklı bir durum olarak kabul ediliyor. Menopoza geç girenler daha genç görünümlü olsalar da daha uzun yaşamazlar. Üstelik normalden uzun süre kadınlık hormonu olan östrojene maruz kalmak bazı kanser risklerini artırabiliyor.
6. Doğum kontrol yöntemleri erken menopoza neden olur: YANLIŞ
DOĞRUSU: Yanlış inanışın aksine, üreme çağında uygulanan spiral, doğum kontrol hapı ve tüplerin bağlanması gibi doğum kontrol yöntemleri; menopoza girme zamanında değişikliğe neden olmuyor.
7. Menopoz kilo alımına yol açar: YANLIŞ
DOĞRUSU: Menopoz döneminde, ilerleyen yaşla birlikte kas ile yağ oranı yağ lehine bozuluyor, dolayısıyla yağlanma artıyor. Menopoz döneminde hareketsizlik, beslenme bozuklukları ve yüksek kalorili gıdalara yönelme; insülin direncini bozarak kilo alımına sebep olabiliyor. Ancak bu etkenler menopoza giren her kadının kilo alacağı anlamına gelmiyor. Düzenli spor yapan, sağlıklı beslenen ve aktif bir yaşam süren kadınlar menopoz öncesi kilolarını koruyabiliyor, hatta kilo verebiliyor.
8. Menopozla birlikte cinsel yaşam sona erer: YANLIŞ
DOĞRUSU: Menopoz döneminde östrojen eksikliği nedeniyle vajinal kuruluk oluşabilir. Bu durum ilişki sırasında sıkıntı yaratabilse de sorunun çözümü vardır. Artık hamile kalma riskinin olmaması da kadının cinsel yaşamda kendini daha rahat hissetmesini sağlayabilir.
9. Menopoz, tedavi ve destek gerektirmeyen bir süreçtir: YANLIŞ
DOĞRUSU: Menopoz sürecini çok rahat ve sıkıntısız geçiren kadınlara herhangi bir destek veya tedavi gerekli olmayabiliyor. Ancak bu dönemi ateş basması, sıkıntı, uykusuzluk ve depresyon gibi sorunlarla yaşayan kadınlara hormonal veya hormonal olmayan destek tedavileri verilmelidir.
10. Menopoz döneminde hormon tedavisi kanser riskini artırır: YANLIŞ
DOĞRUSU: Toplumdaki yaygın inanışın aksine, menopoz döneminde gerekli olan sürede ve uygun dozda verildiğinde hormon replasman tedavisi kanser riskini artırmaz. Aksine tedavi uygulanan kadınlarda kolon ve rahim kanserlerinin daha az görüldüğü bildiriliyor. Meme kanseri riskindeki minimum artış ise düzenli mamografi ile meme ultrasonografisi takibiyle ve uygun hasta seçimiyle önlenebiliyor. Hormon replasman tedavisi; menopoz sürecinin rahat geçirilmesini sağlarken kalp hastalıklarında ölümleri ve kemik kayıplarına bağlı hastalıkların gelişim risklerini de azaltıyor. Ancak tedavi menopozun ilk başlangıç yıllarında yapılmalı, uygun dozda sürdürülmeli ve yakın takip altında dört-beş yılı aşmamalıdır.
