Çocukları annelerinin bir tanesi… Ama anneler çocuklarına ‘bağımlı’ olduklarında bu hem kendileri hem de çocukları için tehlike yaratır.
Çocuğuna Bağımlı Anne Nasıl Olur?
Anne ile çocukları arasındaki duygusal bağ çok özeldir. Ancak bu bağ bazen bağımlılığa dönüşebilir. Annenin bağımlılığı, çocuğun gelişimini olumsuz etkiler. Bu çocuklar yetişkin olduklarında şu problemleri yaşar:
- Karşı cinsle sağlıklı ilişki kuramama
- İş ve özel yaşamda sorumluluk almakta güçlük çekme
- Stresle başa çıkamama
‘Sağlıklı Anne’ Kaygısını Dozunda Yaşar
Annelik duygusu çok güçlü. Annelik hem zor, hem de zevk veren bir sorumluluk… Sorumluluktan kaynaklanan bir kaygılar bütünü… Bu kaygılar iyi anne olmayı sağlar. Bu nedenle sağlıklı bir çocuk için ebeveynin kaygı taşıması önemli. Kaygısız olan, çocuğuna yardımcı olamaz ve onu geliştiremez. Ancak her şeyin azı karar, çoğu zarar… Aşırı korumacı ise bir anlamda çocuğuna bağımlı bir anne demektir. Kaygının dozu artınca çocuğa yarar yerine zarar getirir. Annenin kontrolden çıkan kaygısı, çocuğun aşırı kontrolünü doğurur. Aşırı kontrol de çocuğun gelişimini engeller.
Her 10 anneden 1’i çocuğuna bağımlı
Ülkemizde yapılan araştırmalara göre, her 10 anneden 1’i çocuklarına bağımlı. Uzmanlar, bağımlı ebeveynlerin her şeylerinin çocukları olduğunu, eşleri ve işlerinin daha sonra geldiğini, kendilerini ise tamamen yok saydıklarını ifade ediyor. Kendi hayatına önem vermemek, çocuktan sonra hobi edinememek veya varsa yapmamak, çocuğunun her hareketini takip etmek ve sadece onu düşünmek sık karşılaşılan belirtiler. Bağımlılık hem anneye hem de çocuğa zarar verir. Örneğin iş hayatındaki ebeveynlerde işten soğuma ve tahammül eksikliği başlar. Çünkü çocuğunu düşünmekten işine yoğunlaşamaz. Uzun vadede fedakarlık, beklentiyi ve öfkeyi doğurur.
Bağımlı anne depresyona girerse…
Çocuğuna bağımlılık geliştirerek kendi için hiçbir şey yapmayan annelerde depresyon daha sık görülür. Depresyondaki kişi, eski davranışlarının aksine zamanla çocuğuna kötü davranmaya başlayabilir. Çünkü kendi hayatını yok sayanlar yaptıkları fedakarlığın karşılığını aynı şekilde görmek ister, göremeyince bunu çocuğuna olumsuz davranışlarıyla yansıtabilir.
Fedakâr anne ‘iyi anne’ midir?
Bağımlı annelerin ortak özelliklerinden biri çocukları için fazlasıyla fedakarlık yaparak kendilerini yok saymak. Bu, gelecekte iki taraf için de sorunlar yaratabilir ve uzmanlara göre iyi anne olmanın göstergesi de değil. Bunun yarattığı sonuçlar şöyle sıralanabilir:
Çocuklar bireyleşemez
Bu sorunların başında çocuğun bireyleşememesi gelir. Araştırmalar bağımlı annelerin çocuklarında bireyleşememe oranının yüzde 54 olduğunu gösteriyor. Bu kişiler, çocukları yetişkin oldukları dönemde tek başlarına karar almakta, sorumluluklarını üstlenmekte zorlanırlar. Zorluklar karşısında suçu başkalarına atar, çatışma çözme ve stresle başa çıkmakta güçlük çekerler.
Karşı cinsle sağlıklı ilişki kuramaz
Diğer bir sorun da gelecekte baş gösterir. Çocuk ilişkisinde annesini de sürekli düşünmek zorunda kalır. Çünkü anne sürekli onu düşünür. Bu durumda eş ihmal edilir. Bunun sonucunda aile içinde sorun yaşanır. Çocuğun evliliği kötüye gidince anne çocuğu için daha fazla kaygı duyar. İyi niyetle başlayan koruma çabası, iki tarafı da mutsuzluğa sürükler.
Bağımlı anneler özgürleşebilir mi?
Annenin çocuğuna bağımlılığı psikolojik bir sorundur ve düzelmesi gerekir. Bunun için annenin değişmesi şarttır. Anne değişmedikçe çocuk değişemez. İlk adımı anne atmalıdır. Peki bu nasıl yapılabilir? Önce kendisine zaman ayırmalı, kendi için bir şeyler yapmalıdır. Hobiler edinebilir, arkadaşlarıyla görüşebilir. Bağımlı anneler çocukları başka bir şehre okumaya gittiği zaman da büyük sıkıntı yaşarlar. Çünkü hayatları bomboş kalır. Annelerin işte böyle bir durumu hayal edip, yaşantılarını ona göre planlamaya çalışması yararlı olabilir.
Anneler için kaygı kontrolü tüyoları
- Çocuk, bir şeyleri eksik yaptığı zaman annenin yaşadığı kaygıyı kontrol etmeyi öğrenmesi gerekir. Kendi kaygısını kontrol edemeyen anne, çocuğundan kendisini kontrol etmesini bekleyemez.
- Genellikle kaygı çocuktan kaynaklanmaz. Annenin kendisinden kaynaklanır. Bunu bilmek önemlidir.
- Annenin kaygısı arttıkça, zaman içinde çocuk tüm sorumluluğu anneye vermeye başlar. Sorumluluk almaktan kaçınır. Çünkü anne zaten onun yerine düşünüyordur. Alabilecekleri sorumlulukları çocuğunuza vermeye kendinizi alıştırın.
- Öte yandan kaygının yokluğu da olumsuz etkiler yaratabilir. Zaman zaman onun için kaygılanmanızın kendisini güvende hissettireceğini unutmayın.
