Bayram tatillerini hepimiz iple çekeriz. Hele bir de uzun süreyse… Birçok kişi yıl içinde sağlığına dikkat eder ama sıra bayram tatiline gelince hemen taviz verir. Öğlen saatlerinde güneşe çıkma, kontrolsüz bir şekilde yeme gibi hatalara düşer. Bayram tatilinizde sağlık sorunlarıyla karşılaşmamak için kaçınmanız gereken hatalar ve öneriler…
1. Tatil stresle başlamasın
Uzun tatil haberlerinde ilk sırayı genellikle trafik çilesi alır. Uzun araç kuyrukları, normalin 2-3 katı süren seyahatler veya havaalanında uzun bekleyişlere sıcak hava da eklenince sağlık sorunlarının gelişmesi kaçınılmaz olur. Bayram tatili, trafiğinin oluşturduğu stres ve beraberinde getirdiği öfke atakları tansiyonda ciddi artışlar yaparken, ritim bozukluklarını da tetikleyebilir. Trafik stresinden kurtulmak için trafiğin yoğun olmadığı saatlerde yola çıkmaya özen gösterin.
2. Fazla yemek yemeyin
Bayramda tatilcileri bekleyen en büyük tehlikelerden biri de açık büfe yemeklerdir. Ağır yemekler sonrasında kan koyulaşır ve bunun sonucunda da kalp krizi riski artar. Ayrıca tüketilen çok miktardaki karışık tür gıdalar nedeniyle mide ile bağırsak sorunları gelişebilir, hem de tansiyon değerlerinde artış olabilir. Ana öğün sayısının artması sonucu hızlıca kilo alınması da bir diğer başka önemli olumsuz etkisi. Alıştığınız öğün çeşitlerinin dışına çok çıkmamaya özen gösterin. Vücudunuzu yormayacak olan yemek çeşitlerini tercih edin. Akşam saat 21.00’den sonra ana öğün yememeye de dikkat edin.
3. Bayram tatilinde sporu es geçmeyin
Tatilde, tamamen yatmayın. Tatil süresince düzenli spor yapmaya devam edin. Sabah ya da akşam saatlerinde yemeklerden önce yapacağınız tempolu yürüyüşler endorfin oranını artırarak, ana öğünlerdeki şeker tüketme isteğinizi azaltır. Öğle yemeğinden hemen sonra güneşe çıkmak yerine serin bir ortamda 1-2 saat istirahat edin. Çünkü ağır bir yemek sonrası oluşacak kandaki koyulaşma ile kan basıncındaki artışa bir de öğlen dik gelen bunaltıcı güneş ışınları eklendiğinde ritim bozukluğu, tansiyon yüksekliği ile pıhtı atması gibi sağlık problemleri gelişebilir.
4. Soğuk suya dalmayın
Kızgın güneşten kaçmak için suya dalma fikri oldukça serinletici gelebilir. Ancak özellikle soğuk suya sahip denizlerde suya aniden dalmak istenmeyen sağlık sorunlarına yol açabilir. Geçici nefes darlıkları, tansiyon düşmesi ve çarpıntı sık gelişen yakınmaları oluşturur. Ayrıca soğuk duş almak da benzer sonuçlara neden olabilir. Çoğu duşlarda su sıcaklığı havuz ve deniz suyu sıcaklığından düşük olur. Doğrudan kafa bölgesine temas eden soğuk su da nefes darlığı ile baş dönmesine yol açabilir.
5. Ne giyeceğinizi havaya göre seçin
Kıyafet seçiminizi hava sıcaklığını göz önüne alarak yapın. Bayram tatilinizi sıcak bölgede geçirecekseniz açık renkte, ince, teri emen pamuklu elbiseler tercih edin ve mutlaka şapka takın. Açık renkli giysiler sıcağı yansıtma özelliğine sahiptir, bunun aksine koyu renkli kıyafetler ise ısıyı hapsederek vücut sıcaklığını ve terlemeyi artırır. Daha soğuk bölgelere gidecekseniz, gece-gündüz sıcaklık farkını dikkate alın. Çünkü akşam saatlerinde düşen sıcaklık ve rüzgar soğuk algınlığı ile kas ağrılarına sebebiyet verebilir.
6. Limonata suyun yerine geçmez
Sıcaklarda vücudun sıvı ihtiyacı artar. Özellikle kıyı bölgelerinde nem oranı da yüksek olduğu için ter ve nefes alıp verme sonucunda daha fazla sıvı kaybedilir. Aşırı güneşe maruz kalınması sonrası gelişen güneş yorgunluğu ya da güneş çarpması da vücutta belirgin sıvı kaybına neden olur. Bu durum, tansiyon düşüklüğünden çarpıntı ve baygınlığa kadar uzanan sağlık sorunlarına neden olabilir. Bayram tatilinde de sıvı alımının 2 litrenin altına inmemesine özen gösterin. Temel olarak tüketeceğiniz sıvı ise su olmalı. Taze limonata, komposto ve ayran diğer tercih edeceğiniz, suya takviye sıvılardır.
7. Klimayı tamamen soğuya ayarlamayın
Uzun bayram tatili yolculuğunun ve kıyı bölgelerinde tatilin olmazsa olmazı klimalardır. Ancak klimalar dikkatli kullanılmadığında kas tutulmaları, gribal rahatsızlıklar ile yüz felci gibi sağlık sorunlarını tetikleyebilir. Kalacağınız yerin merkezi klima temizliğini sorgulamanız, ortamı yavaş yavaş soğutmanız, geceleri uyku modunu kullanmanız ve klima üfleme yönünü yataktan farklı noktaya yönlendirmeniz klima çarpmasını önler. Ayrıca klimayı doğrudan üzerinize üfler şekilde ayarlamanız kas tutulmalarına yol açabilir.
8. Dağa çıkarsanız…
Bayram tatilinde özellikle deniz seviyesinden yüksek rakıma gidecekseniz ilk günlerde yoğun tempodan uzak durun ve dinlenin. Yüksek rakımda akciğerlerin aldığı oksijen miktarı azalır. Atmosfer basıncındaki düşmeyle birlikte halsizlik, nefes darlığı ve kalp hızında artış olabilir. İlk günlerde yapacağınız koşu yüklenme ciddi nefes darlıkları ile tansiyon ataklarına yol açabilir. Vücut bu duruma genelde 1-2 günde alışır.
9. Sodayla serinlemeyi abartmayın
Yaz sıcağında sıvı ihtiyacını alkollü içeceklerle karşılamaya çalışmak da sık yapılan hatalardan biri. Alkollü içecekler hiçbir zaman suyun yerini tutmadığı gibi vücuttan fazla miktarda su atılmasına yol açar. Bunun sonucunda tansiyon değerinde düşme, güneş yorgunluğu ile baygınlık sorunları gelişebilir. Ayrıca soda tüketmek içerdiği tuz nedeniyle özellikle yüksek tansiyon ve kalp yetersizliği sorunu olanlar için önerilmez. Yaz döneminde sıcakla kaybedilen mineraller de göz önüne alınarak soda tüketilebilir. Ancak bu tüketim 2 şişeyi geçmemeli. Bayram tatilinde de kafeinli içecekler de özellikle ritim bozukluğu yaşayan kişilerde sorun oluşturabilir.
10. 4-5 köfte kadar kırmızı et tüketin
Özellikle kanda ürik asit seviyesi yüksek kişilerin aşırı miktarda et tüketmeleri gut atağı ile sonlanabilir. Özellikle Kurban Bayramı’nda et tüketimi artar. Ancak bayram tatili haricinde de günlük önerilen et tüketimi, kişiden kişiye değişmekle beraber ortalama 100 gram (4-5 köfte) civarındadır. Özellikle spor yapan sağlıklı kişilerde bu oran 3-4 katına kadar çıkabilir. Ancak özellikle kalp ve damar hastalığı tanısı konmuş kişilerin bayram tatilinde de kırmızı et tüketimini abartmamaları kalp sağlığı açısından önem taşır. Çünkü uzun vadede damarların tıkanma riski artar.
