Hem yaşadığımız pandemi nedeniyle hem de çağımızın gereği olarak günümüzün önemli bir zamanını ekranların karşısında geçiriyoruz. Bilgisayarlara, akıllı telefonlara veya başka dijital ekranlara uzun süre bakmanın gözlerde rahatsız edici etkiler yaratabileceğini belirten Academic Hospital Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Enver Attila Bakan, bu konuda alınması gereken önlemleri anlatıyor.
Dijital kaynaklı göz yorgunluğunun her yaştan insanı etkilediğini belirten Academic Hospital Göz Hastalıkları uzmanı Op. Dr. Enver Atilla Bakan, “Bilgisayarların, akıllı telefonların veya başka dijital cihazların ekranına uzun süre bakmanın gözlerinize kalıcı zararlar verebileceğini bir yerlerde duymuş olabilirsiniz ancak bu pek doğru değildir. Muhtemelen ekrana çok uzun süre bakmanın bazı rahatsız edici etkilerini fark etmişsinizdir. Gününüzün uzun saatlerini dijital cihazları kullanarak geçiriyorsanız görüşünüzde bulanıklaşma, gözlerinizde ağrı, yorgunluk, yanma, batma ve kuruma hissedebilirsiniz. Bu göz yorgunluğu, okuma, yazma veya uzun süre dikiş dikme gibi ‘yakın işler’ yaparken de yaşayabileceğiniz semptomlardır. Görünen o ki günümüzde cep telefonu veya bilgisayar kullanımını azaltmak gibi bir şansımız da yok” diyor ve gözlerinizi rahatlatacak bazı ipuçları veriyor.
Göz kırpmayı unutmayın
Normalde dakikada yaklaşık 15 kez göz kırparken bilgisayarları ve diğer dijital ekranlı cihazları kullanırken bu sayı dakikada 5-7’ye kadar inebiliyor. Gözleriniz ihtiyaç duyduğu nemlenmeyi kırpma yoluyla sağlıyor. O yüzden mümkün olduğunca sık göz kırpmak için bilinçli bir çaba gösterin. Hatta yakın çevrenize size göz kırpmanızı hatırlatacak küçük notlar koyabilirsiniz.
Gözlerinizi nemlendirin
Kuruma hissi yaşadığınızda gözlerinizi tazelemek için yapay göz damlası kullanabilirsiniz. Eğer sürekli kuru ve sıcak bir odada bulunuyorsanız havayı nemlendirmeniz de iyi bir fikir olabilir.
“20-20-20” kuralını izleyin
“20-20-20” kuralını uygulayarak düzenli molalar verin. Her 20 dakikada bir, gözlerinizi en az (20 feet ) 6 metre uzaklıktaki bir nesneye en az 20 saniye kadar odaklayın. Online derslerin ortalama 30 dakika olduğu düşünülürse çocuğunuz için de bu uygulama faydalı olacaktır. Ders aralarındaki zamanın tümünü de gözü zorlayacak işlerle geçirmemesi sağlanmalıdır.
Bilgisayar gözlükleri kullanın
Yakını görmekte zorlanıyorsanız ve bir bilgisayar önünde saatlerinizi harcıyorsanız, çalışma mesafenize uygun bir bilgisayar gözlüğü kullanarak göz yorgunluğunuzu azaltabilirsiniz. Göz hekiminize ekrana bakma mesafenizi önceden ölçerek söyleyebilirsiniz. İdeali yaklaşık 50 – 60 cm’dir.
Ekranınızın parlaklığını ve kontrastını ayarlayın
Ekranınız çevrenizden daha parlaksa, gözleriniz farklı bir ışığa uyum sağlayabilmek için daha çok çalışacak ve daha çabuk yorulacaktır. Ekranınızın parlaklığını çevrenizdeki ışık düzeyine uyacak şekilde ayarlayın. Ayrıca göz yorgunluğunuzu azaltmak için ekranınızdaki kontrastı artırmayı deneyin.
Ekranınızdaki parlamayı azaltın
Parlak ekranlar mat olanlara göre gözleriniz için daha yorucu olabilir. Size nasıl bir rahatlık sağlayabileceğini görmek için telefon ve bilgisayar mağazalarından mat ekran filtresini deneyebilirsiniz.
Bilgisayar ekranına olan konumunuza dikkat edin
Bilgisayar ekranına yaklaşık 50, 60 cm yani tam kol mesafesinde oturmak en uygunudur. Tablet ve telefonlarınıza da yaklaşık 35 cm uzaklıktan bakabilirsiniz. Ayrıca bilgisayar ekranının üst kenarı en fazla göz seviyenizde, ekrana bakarken başınızın konumu da hafifçe aşağı bakacak şekilde olmalıdır.
Uzak, orta, yakın mesafeyi gösteren, Progresif bir gözlükle ekrana hafif başınızı kaldırarak bakıyorsanız, boyunda kireçlenme ve boyun fıtığı gibi rahatsızlıklar yaşayabilirsiniz. Uzun süre ekran başında olanların sadece uygun mesafeye göre ayarlanmış bir yakın/ofis gözlüğü kullanmaları daha doğrudur.
Gözleriniz kızarık, ışığa duyarlı, ağrılı, sulanıyor veya bulanık görüyorsa mutlaka göz doktorunuza danışın. Bir ekrana saatlerce baktığınızda bu cihazdan yayılan mavi ışığa maruz kalıyorsunuz. Dijital cihazlardan gelen bu mavi ışığın gözlerinize zarar verdiğine dair hiçbir bilimsel kanıt olmasa da, mavi ışık filtreli ekran gözlükleri yaşadığınız bu rahatsızlıkları azaltabilir.
Mavi ışık, vücudun sirkadiyen ritmini yani doğal uyanma ve uyku döngüsünü etkiler. Gün boyunca maruz kaldığımız mavi ışık bizi uyandırır ve uyarır. O yüzden gece geç saatlere kadar telefonunuza, tabletinize veya bilgisayarınıza odaklanarak mavi ışığa maruz kalmak, uykuya dalmanızı da zorlaştırabilir. Uyku sorununuz varsa yatmadan iki veya üç saat önce ekrandan uzaklaşmanız faydalı olacaktır. Günümüzde pek çok cihazın akşamları mavi ışığa maruz kalmayı en aza indiren gece ayarları olduğunu da belirtelim. Kullandığınız dijital ekranları bu şekilde de ayarlayabilirsiniz.
