D vitamini, ismini, faydasını, eksikliğini sıklıkla duyduğumuz, kemik sağlığı başta olmak üzere vücutta birçok faydası bulunan gözde vitaminlerden biridir. Hem eksikliği hem de fazlalığı vücutta ciddi sorunlara yol açabilir. Vitamininin faydalı etkinliğini gösterebilmesi için vücut tarafından emilmesi gerekir. D vitaminini emilmesine yardımcı olan vitamin ise K2 vitaminidir. Peki D vitamini nedir? Faydaları nelerdir? En çok nerede bulunur? Neden K 2 ile birlikte alınmalıdır? Beraber inceleyelim.
D Vitamini Nedir?
D vitamini yağda eriyen bir vitamin olup hormon benzeri fonksiyonları olan bir grup steroldür. Yaygın olarak bilinen 2 formu bulunur. Bunlardan biri bitkisel kaynaklı olan D2 (ergosterol), diğeri ise hayvansal kaynaklı olan D3 (kolekalsiferol)’dür. D vitaminin vücutta kullanılabilmesi için böbreklerde aktif formu olan 1,25-(OH)2 D3′ e dönüştürülür.
D Vitaminin faydaları nelerdir?
Vücudumuzda kemik ve kas sağlığı başta olmak üzere bağışıklık sisteminde, kanser riskini azaltmada, vücuttaki inflamsyonu düşürmede, kalp ve damar sağlığında ruh sağlığında, endokrin sistemde birçok faydası bulunmaktadır. Yeterli D vitamini alınmadığı taktirde kemik ve diş sorunları, uykusuzluk, saç dökülmesi, baş ağrısı, duygu durum bozuklukları, sindirim sistemi sorunları, kilo verememe, insülin direnci problemi vb. birçok durumla karşı kaşıya kalınabilinir.
D Vitamini Kaynakları Nelerdir?
Yumurta, et, yağlı balıklarda, yoğurt, peynir vb. besinler D vitaminini bulunduğu besinler arasındandır. Bitkilerde D vitamini oranı düşüktür. Her ne kadar yumurta, et, balık, süt gibi besinlerde D vitamini bulunsa da ne yazık ki D vitamini ihtiyacının yaklaşık %10’unu ancak besinlerle karşılayabilmekteyiz çünkü D vitaminini en büyük kaynağı güneştir. Güneşten gelen ultraviyole b ışınları D vitamini ihtiyacının neredeyse %90’ını karşılar. Güneşin bu eşsiz faydasından yararlanabilmek adına özellikle yaz aylarında veya öğle saatlerinde dirsek ve dizlerden aşağısını 15-30 dakika kadar bir sürede güneş ışığına maruz bırakmak yeterli D vitamini almanın en cazip yoludur.
D Vitamini Eksikliği Kimlerde Görülür?
Güneş gereken D vitamini ihtiyacının neredeyse tamamını bize sağlasa da yaşam tarzı, kullanılan ilaçlar, hastalık durumları vb. faktörler D vitamininin eksikliğine sebep olabilmektedir. Örneğin yeterince güneş ışığı alınmadığı kış aylarında, kapalı alanlarda çalışanlarda, yüksek faktörlü güneş koruyucu kullananlarda, yaşlılarda, karaciğer ve böbrek hastalarında D vitamini eksikliği daha çok görülebilmektedir.. Bu nedenle gerekli olduğu takdirde D vitamini takviyesi alınmalıdır. Fakat unutmamak gerekir ki D vitaminini fazlalığı da vücutta toksik etki oluşturmaktadır. Bu nedenle kullanmadan önce vücuttaki D vitamini hakkında bilgi veren kandaki ‘’25 OH vitamin D’’ seviyesine bakarak uzmanına danışarak gerekirse takviye olarak kullanılmalıdır.
K Vitamini Nedir?
K vitamini tıpkı D vitamini gibi yağda çözünen vitamin grubundadır. K vitamini kanın pıhtılaşmasına etkisi ile tanınan bir vitamindir. Ancak tek faydası elbette bu değil. K1 (filokuinon) ve K2 (menakuinon) olarak bilinen yaygın formları bulunur. Bunlardan K1 bitkilerde (özellikle ıspanak, maydanoz, marul gibi koyu yeşil sebzelerde) bulunurken K2 ise hayvansal ve fermente gıdalarda (karaciğer, yumurta sarısı, peynir…) bulunur. K2’nin en önemli özelliği damarlardaki kalsiyumun kemiklere yerleşmesini sağlamaktır.
K2 Vitaminiyle Birlikte Kullanım Neden Önemlidir?
D vitamininin K2 ile anılmasındaki en büyük nokta insan vücudunda en fazla bulunan ve özellikle kemik sağlığında birçok faydası bulunan bir makro mineral olan kalsiyumdan kaynaklanır. Çünkü D vitamini kalsiyumun bağırsaklardan emilimini artırır. Vücudumuzda yeteri kadar kalsiyum bulunmazsa D3 vitamin kemiklerimizden kana kalsiyum mobilize ederek kalsiyum ihtiyacını karşılar. Kandaki Kalsiyum seviyesinde kontrolsüz artış böbreklerde, damarlarda ve birçok vücut kompozisyonunda tahribat yaratabilir. K2 vitamini tam olarak bu noktada devreye girer ve D vitamininin bu istenmedik etkisini ortadan kaldırma rolünü üstlenir. Öyle ki kalsiyumun damarlarda birikmesine engel olup kemik ve diş yapısına katılmasını sağlar.
D vitamini K2 ile birlikte alınmadığı takdirde bağırsaklardan emilen kalsiyum damar ve böbrek duvarında birikerek çeşitli sorunlara yol açar. K2, D vitamininin kemiklerden kalsiyum çalmasını engeller ve D vitamini – Kalsiyum dengesizliğine bağlı böbrek ve damar duvarında biriken kalsiyum plaklarının temizlenmesini sağlar.
