Normal bir dünyada çalışan anne ve babalar sabah erken kalkıp “işe” giderler. Akşam “işten” gelirler. Çocuklar ebeveynlerinin ne “iş” yaptığını bilseler de gözlerinde canlandıracak ve anlayacak kadar bilgi sahibi olmazlar.
Çocukların zihinlerinde, anne ve babalarının meslekleri kimi zaman hayal gücü ile harmanlanır. Onların bakış açısından her gün erkenden gittikleri iş yerlerinde akşama kadar çok eğlenceli zaman geçiriyorlardır ve eve geç gelmeleri de bu yüzdendir.
Pandemi döneminde evden çalışan profesyonellerin çocuklarının meslek sahibi olma hayalleri paramparça oldu.
Çocuklar için iş kavramı
Evden çalışanların en büyük zorluğu, çocuklarına çalışmak zorunda olduklarını ve her istedikleri saatte oyun oynayamayacaklarını anlatmaktı. Çünkü normalde anne ve baba evde olduğunda kendisiyle vakit geçirilirdi. Şimdi ise “toplantı” denen bir şey çıktı ve o sırada yanına gidip bir şey istemek bile yasaklandı.
Anlama süreci uzun sürdü belki ama çocuklar için “çalışma” ve “iş” kavramları da tamamen değişti. Çocukların anne ve babalarının hayatlarını geçindirmek için çalışıyor olmalarını kavramaya başlamaları, çoğu yanlış anlaşılmayı da beraberinde getirdi.
Çalışmak, bir bilgisayar başında saatlerce gömülmek, toplantı denen ve birçok insanın üst üste konuştuğu saatler harcamak ve o esnada başka hiçbir şey ile ilgilenememek demekti. Bu gözlem ile birlikte çocukların zihnindeki “kariyer” algısı da tepetaklak oldu.
Çocuk zihni basit algılar
Evden çalışma sürecinde yaşanan çocuk sıkıntılarının başında, çocuğun zihninin basit algısıdır. Sayfalarca bilimsel makale yazabilirsiniz, çocuğunuz için yaptığınız sadece “karelere basmak”tır.
Uzmanlar, özellikle küçük yaşta çocuklar için yapılan işin fiziksel yansımasının anlamlı olduğunu söylüyorlar. Klavyede yazı yazmanın “karelere basmak” olarak görselleşmesi, algıyı oluşturuyor.
İşimizin ciddiyetini, aldığımız sorumluluğun ağırlığını, görevlerin tamamlanması gerektiğini ve sonunda belli bir maaş alarak evin ekonomik olarak ayakta tutulabildiğini algılamaları mümkün değil. Ancak anlattığımızda kafalarındaki görüntüyü değiştirebiliriz.
Nerede çalışıyoruz?
Bir çocuğun zihninde babası mühendisse, bütün gün robotlarla oynayıp istediği kadar çikolata yiyebildiği bir yerde çalıştığını hayal etmek olasıdır. Halbuki bugün evden çalışan babasının bütün gün bilgisayar başında çalışırken çayının bile yarım kaldığını görmesi hayal kırıklığı yaratır.
Bu durumun sadece küçüklerde ortaya çıktığını sanmayın. Uzmanlara göre 15-16 yaşına kadar anne babanın iş gününü hayal etmek normaldir.
Her gün sabah en güzel kıyafetlerini giyip özenle hazırlanıp evden çıkan annenin, salondaki yemek masasına altında pijama ile oturup saatlerce bir bilgisayar ekranına bakıp anlamsız şeyler anlatması da önceki izlenim ile çelişir.
Çocukların kariyer hedefleri değişiyor
Babası Avrupa Uzay Ajansı’nda çalışan bir çocuk, babasının bütün gün bilgisayar başında oturup bazen 20 saat etrafına bile bakmadan çalıştığını görürse, astronot olmak o kadar da cazip gelmez. Bu gerçek hikayede, 15 yaşındaki kız çocuğunun gelecekle ilgili kurduğu uzay hayalleri, babasının ağır mesaisinin altında yok oluyor.
Yapılan araştırmalara göre pandemi çocuklarının kariyer ve meslek hedefleri değişti. Çoğu öğretmen, sınıflarda bu soruyu sorduklarında “bilgisayar başında çalışmayacağım bir iş” cevabını aldıklarını belirtiyorlar.
Sınıfta arkadaşlarına övünerek anlattıkları çok saygın mesleklerin aslında bilgisayar başında geçen uzun saatler olduğunu fark ettiler. Mühendis, mimar, astronot, avukat gibi toplumda saygı gören meslek gruplarına ilgi azaldı. Çiftçilik, akrobasi, spor gibi mesleklerin hayalini kuruyorlar.
Pandeminin çocukları için hayaller artık daha basit, bütün gün “karelere basmak” zorunda kalmayacakları mesleklere sahip olmak istiyorlar.
