Diyabeti olan bireylerin yaşam kalitesinin artmasında; egzersiz, tıbbi tedavi, eğitim ve beslenme konularının etkin yönetilmesi büyük önem taşıyor. Salgın ile mücadelede gecesini gündüzüne katan, pandemi sürecinin kahramanları hemşirelerimiz, diyabet hastalarına yaşamlarını kolaylaştıracak beceriler kazandırmada da önemli roller üstleniyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile Dünya Diyabet Federasyonu (IDF), 1921 yılında insülini bularak diyabet hastası milyonlarca hastanın tedavisini mümkün kılan Fredrick Bantig‘in doğum yıl dönümü anısına, 14 Kasım tarihini Dünya Diyabet Günü olarak belirledi. BM Genel Kurulu da 2007’den itibaren 14 Kasım Günü’nü resmi olarak “Dünya Diyabet Günü” olarak tanıdı. Her yıl için farklı bir tema belirlenen Dünya Diyabet Günü’nün 2020 yılı teması Hemşireler ve Diyabet.
Dünya Diyabet Günü’nde bu yıl, bireylere diyabetlerini kontrol etme becerisi kazandırmada ve yaşam tarzı değişikliği için ihtiyaç duydukları eğitimlerin belirlenmesinde, diyabet hemşirelerinin üstlendikleri önemli rol ile ilgili toplumda farkındalık yaratılması amaçlanıyor.
Yaşam tarzı değişiklikleri 160 milyon diyabeti geciktirecek
Duru Bulgur Gıda Mühendisi Ece Duru, küresel sağlık harcamalarının %12’sinin, yetişkin diyabetli bireyler için harcandığını, 425 milyondan fazla insanın diyabetle yaşadığını belirterek, “Araştırmalara göre yaşam tarzı değişiklikleri 2040 yılına kadar 160 milyon diyabeti geciktirecek veya önleyecek. Diyabetli bireylerin yaşam kalitelerinin arttırılması beslenme, egzersiz, tıbbi tedavi ve eğitimden oluşan dört temel faktörde mümkün oluyor. Diyabet hemşireleri, hastaların beslenme yönetimi,fiziksel aktivite, psiko-sosyal uyum, günlük yaşamda problem çözme ve sağlığı geliştirme gibi konularda beceriler kazanmaları ve bunları yaşam tarzı haline getirmelerinde önemli bir görev üstleniyor. Salgın ile mücadelenin ön saflarında yer alıp, gecesini gündüzüne katan pandemi sürecinin kahramanları, hemşirelerimiz, diyabet hastalarının da kahramanları” dedi.
Diyabette beslenme yönetimi yaşam tarzı haline gelmeli
Gıda Mühendisi Ece Duru, diyabetli bireylerin beslenme yönetimini yaşam tarzı haline getirebilmelerinin önemine dikkat çekerek şunları söyledi; “Kişiye göre hazırlanmış beslenme programları, diyabeti olanların sağlıklı ve kaliteli bir yaşam tarzı gösterebilmesi için gerekli. Yeterli ve dengeli beslenme ile yapılan fiziksel aktivite büyük önem taşıyor. Sağlıksız beslenme ve fiziksel olarak aktif olmayan yaşam tarzı, çocuk ve gençlerde de diyabet görülme riskini küresel halk sağlığı sorunu haline getiriyor.”
Baklagiller diyabet hastaları için mucize besin gruplarından biri
Duru, düşük glisemik indekse sahip ve yüksek posa içeren gıdaların, diyabet diyetlerinde de yer aldığını belirterek, “Diyabet hastaları için mucize besin gruplarından biri kuru baklagiller. Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi kuru baklagiller, karbonhidrat kaynağı olmakla beraber protein ve sağlıklı yağları da içeriyor. Baklagillerdeki karbonhidratın kompleks yapısı, yani çözünür lif içermesi nedeniyle hem kan şekeri dengesi sağlanıyor, hem de kolesterol seviyesi düşüyor” diyor. Duru, kuru baklagilleri öğünlerde yoğurt/cacık ya da ayranla tüketerek, protein dengesi sağlanacağını ve mide boşalma süresini uzatacağını belirtiyor. Kuru baklagiller, B vitaminleri ve mineralleri açısından da iyi kaynak kabul ediliyor. Vücutta bir süpürge görevi üstlenen lif yani posa açısından zengin olan baklagiller, barsak florasını da olumlu yönde etkiliyor.
