Yakıcı sıcaklar tüm hızıyla devam ederken, serinlemek için soluğu denizde ya da havuzda alanların keyfine gölge düşürebilecek bazı hastalıklar da kapıyı çalabiliyor. Sık görülen o hastalıklardan biri dış kulak yolu iltihabı! Tıbbi adıyla eksternal otit olarak tanımlanan dış kulak yolu iltihabı; yüzme sonrası kulağın nemli kalması ya da kulakta kalan suyun bakteri üremesine zemin hazırlayacak nemli bir ortam yaratması ile meydana geliyor ve bu nedenle “swimmer’s ear” (yüzücünün kulağı) olarak da adlandırılıyor. Dış kulak yolu iltihabının yüzmeyi sevenlerde daha sık görüldüğünü belirten Acıbadem Ataşehir Cerrahi Tıp Merkezi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Doç. Dr. Turhan San, bu soruna yol açan etkenler ve alınabilecek önlemler konusunda bilgi verdi; önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
En önemli nedeni, bakteriler!
Dış kulak iltihabına yol açan iki önemli etken var; çeşitli nedenlerle oluşan enfeksiyon ve enflamasyonlar. Özellikle havuz ve denizden ya da kirlenmiş sulardan geçen “Psödomanas aeruginosa” ve benzeri bazı bakteriler, bazen de mantarlar bu soruna yol açıyor. En sık bakteriyel etkenlerle dış kulak iltihabının görüldüğünü söyleyen KBB uzmanı Doç. Dr. Turhan San, iltihabın oluşmasını şöyle açıklıyor: “Dış kulak yolu; kulak kepçesi ile kulak zarını birleştiren bir yol. Dış kulak yolunun girişindeki kıkırdak kısmının derisi kalın, dış salgı bezleri ve kıl folikülleri içeriyor. Bu dış salgı bezleri ter, sebum ve serumen salgılıyor. Bu bezler görevi gereği, kanal derisini ve kıl foliküllerini yağlayarak epitel atıkların atılmasına yardım ediyor. Kulak kanalının ana fonksiyonu ise ortamdaki ses dalgalarını kulak zarına taşımak. Bu fonksiyonu yapması için kanalın lümeninin açık olması, sağlıklı ve sağlam yapıyı sürdürmesi gerekiyor.” Kulak kanalını döşeyen epitel örtüsüne keratin artıkları aralıklarla dökülüyor ve bunlar kanalı tıkayarak olası patojenlerin üremesi için bir ortam oluşturabiliyor. Bunu önlemek içinse kulak zarı ve dış kulak yolunun kendi kendini temizleme mekanizması bulunuyor.
Dış kulak yolu, koruyor!
Dış kulak yolunun, kulağı koruması için farklı özellikleri bulunduğunu belirten KBB Uzmanı Doç. Dr. Turhan San, “Önemli bir özelliği pH değerinin asidik olması, böylece kulağa giren bakterilerin canlı kalmasının önüne geçilebiliyor. Ayrıca dış kulak yoluna sıkıca bağlı ve suya dirençli deri yüzeyi bulunuyor. Böylece, kulağın tahriş olmasını engelliyor. Serumenin ve diğer dış salgı bezlerinin salgıladığı sekresyonlar ise antibakteriyel içerikli olduklarından, bakterileri öldürüp zarar vermesini engelliyor” diyor.
Ağrı, kaşıntı, akıntı…
Dış kulak iltihabının farklı belirtileri var. Dış kulak yolu girişindeki kıkırdak çıkıntıya basıldığında artan şiddetli bir ağrı meydana geliyor. Ayrıca kaşıntı, kokusuz-berrak kulak akıntısı ve kulakta dolgunluk hissi oluşuyor. Dış kulak yolu ödemli ve kızarık görünüyor. Daha ileri safhada ise koyu kıvamlı akıntı oluyor, dış kulak yolundaki ödem artıyor ve bu durum işitme kaybına neden oluyor. Ayrıca kulak etrafındaki lenf bezlerinde büyüme görülebiliyor. Erkenden tedavi edilmediğinde ise enfeksiyon vücudun diğer bölgelerine yayılabiliyor. O nedenle, belirtileri dikkate almak ve hemen bir uzmana başvurmak gerekiyor.
Medikal tedavi gerekiyor
Dış kulak yolunda kaşıntı ve hafif derinden gelen ağrıların başladığı ilk günlerde tedavi çok daha kolay yapılabiliyor. Tedavide amaç kısa dönemde hastanın ağrısını geçirmek, uzun dönemde dış kulak yolunun normal yapısına ve bozulan asidik pH’sına kavuşmasını sağlamak oluyor. Ağrı için sistemik ağrı kesici ilaçlar kullanılıyor. Topikal tedavi olarak antiseptik, antibiyotikli ve steroidli kulak damlaların 7-10 gün süre ile kullanılması gerekebiliyor. Sistemik tedavide antibiyotikler ilk tercih olsa da 17 yaş altı hastalar ile yetişkinlere kullanılan antibiyotikler farklılaşabiliyor.
Kulağınızı sudan koruyun
Dış kulak yolu iltihabı tekrarlayabiliyor! O nedenle hastanın tedavi sonrası nasıl önlem alması gerektiği konusunda bilgilendirilmesi çok önemli. Acıbadem Ataşehir Cerrahi Tıp Merkezi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Doç. Dr. Turhan San “Kulağın sudan korunması ve dış kulak yoluna dışardan herhangi bir müdahale edilmemesi gerekiyor. Özellikle tedavi sonrası en az 6 hafta kulağın sudan korunması gerekiyor” diyor. Doç. Dr. Turhan San, dış kulak yolu iltihabına karşı alınması gereken 4 önlemi şöyle sıralıyor;
- Sudan korunma için silikonlu kulaklıklar veya vazelinle tamamen kaplanmış pamuk kullanın.
- Eğer bunları kullanamıyorsanız su ile her temastan sonra kulak kanalından suyun akmasına yardımcı olmak için başınızı yana yatırın ve dış kulak yolunu kurutmak için saç kurutma makinesi kullanın. Ancak saç kurutma makinesini düşük devirle kullanın ve kulağınıza yakın tutmayın. Kulağınız ile kurutma makinesi arasında en az 30 cm ya da bir ayak mesafesi bırakın.
- Tekrarlayan dış kulak iltihabına eğimli bir yapınız varsa veya sık yüzüyorsanız banyo veya yüzme sırasında kulak tıkacı kullanın.
- Her yüzmeden sonra kulağınıza 5 mililitre (bir çay kaşığı) oranında asetik asit (sirkede bulunur) damlatın. Sirke, kulağın pH değerinin dengelenmesini sağlar.
- Kimler dış kulak iltihabı olmaya yatkın?
- Yüzücüler
- Dış kulak yolu dar olup su birikimine meyilli kişiler
- Dış kulak yolu girişinde fazla kılı olanlar
- Nemli ve sıcak bölgelerde yaşayanlar
- Egzama gibi kronik cilt hastalığı olanlar
- Dış kulak yolu derisinin travma sonucu zedelenmesi (kulağa pamuklu çubuk veya saç tokası gibi cisimler sokmak)
- Aşırı kulak kiri oluşan kişiler
- Sıkı yerleşmiş işitme cihazı kalıbı bulunan kişiler
