Kardeş kıskançlığıyla nasıl başa çıkılır?

Kıskançlık; yeterince takdir, sevgi ve ilgi göremediğimiz durumlarda başka birinin anladığı duygusal bir acıyı tanımlar. Yani benim ihtiyacım olanı alan üçüncü bir kişiyle ilgilidir. Çocuklarda bu duygu çok erken dönemde gelişebilir. Uzmanlara göre çocuklar yaklaşık 6 aylıktan itibaren karmaşık şeyler deneyimleyebilirler. Kıskançlık karmaşıktır çünkü birden fazla duygu içermektedir. Çaresizlik, utanç, düşük benlik saygısı, korku ve öfke; kıskançlığa eşlik edebilen duygulardır.

Bir çocuk kıskançlık yaptığında, çocuğunuzun ihtiyacının ne olduğunu bulmaya çalışın. Çocuğunuzun sıkıntısını ciddiye alın ve duygularını çözmesi için ona destek olun.

Kıskanç olan çocuklar, ebeveynlerin neden belirli kararlar aldıklarına ilişkin açıklamalardan yararlanırlar çünkü o zaman tahmin yürütmek zorunda kalmazlar. Kimse onlara bir şeyin neden öyle yapıldığını açıklamazsa, çocuklar olayları hızla kendileriyle ilişkilendirirler.

Kendinizi tüm çocuklara birlikte ve ayrıca bireysel olarak adayın. Aile hayatına ek olarak, çocukların ayrıca anne ve baba veya büyükanne ve büyükbaba ile özel zamana ihtiyaçları vardır.

Neler olduğunu açıklayın: Çocuğunuza neler olduğunu basit terimlerle anlatın. Küçük bir kız veya erkek kardeş ‘birdenbire’ orada olursa; çocuğunuzun bu fikre alışmak için yeterli zamanı olduğu duruma göre kıskançlık duyma olasılığı çok daha yüksektir. Resimli kitaplar çocuğunuza durumu açıklamanıza yardımcı olabilir.

Hamilelik anılarınızı gösterin: Çocuğunuza, ona hamile olduğunuz zamanı anlatın. Ona bebekken çekilmiş fotoğraflarını gösterin.

Sevgi dolu duyguları teşvik edin: Doğmamış bebeğinizin karnına tekme attığını çocuğunuzun hissetmesine izin verin. Bu şekilde çocuğunuzun kardeşiyle olumlu bir bağ kurmasına yardımcı olursunuz.

Size yardım etmesine izin verin: Yeni doğacak kardeş için çok şey hazırlanır; alt değiştirme masası kurulur, yatak yapılır ve çok daha fazlası. Çocuğunuzun size yardım etmesine izin verin. Belki alt değiştirme masasının nereye yerleştirileceğine karar vermenize yardımcı olabilir. Örneğin, odanın nasıl dekore edilebileceğini birlikte düşünebilirsiniz.

Değişiklikler hakkında konuşun: Çocuğunuzla yaklaşan değişiklikler hakkında konuşarak, onun yeni duruma hazırlanmasına yardımcı olabilirsiniz.

Günlük rutini mümkün olduğunca sürdürün: Doğum sırasında, hastanede geçirilen süre boyunca ve sonrasında günlük alışkanlıklarınızı mümkün olduğunca sürdürmeye çalışın. Günlük yaşamdaki büyük değişiklikler çocuğunuzu tedirgin edebilir.

İlk ziyaret için hazırlanın: Çocuğunuz hastaneye gelir ve sizi kucağınızda bebekle görür. Bazı çocuklar için bu biraz şok etkisi yaratır. Kardeşini ilk kez bebek arabasında ya da yatakta görmek ise çocuğunuza yardımcı olabilir. Ona yenidoğanın neden kucağınızda olması gerektiğini açıklayabilirsiniz. Örneğin bebeğinizi kucağınıza almadan önce kolunuza bir battaniye koyarak çocuğunuzun size bu konuda yardımcı olmasını sağlayabilirsiniz. Ancak o zaman bile çocuğunuz kıskançlıkla tepki verebilir. Ayrıca, babanın bebeği, çocuğunuzla birlikte çocuk odasından alıp beşiğinde annenin odasına götürmesi de yararlı olabilir

Büyük çocuğunuzu her zamanki gibi selamlayın: Hastaneden çıktığınızda ve çocuğunuz sizi selamladığında, her zamanki selamlama ritüellerini takip etmeye çalışın. Çocuğunuzu kucağınıza alın. Diğer insanlarla da bunun hakkında konuşun ve bebeğe hitap etmeden önce büyük çocuğu selamlamaları gerektiğini anlamalarını sağlayın.

Bebeği abisinin/ablasının yanında emzirmekten kaçının: İlk iki hafta, büyük çocuğunuzun yanında bebeğinizi emzirmekten kaçınmalısınız. Bazı çocuklar kardeşlerinin emzirildiğini görünce çok kıskanır ve kendilerini ihmal edilmiş hissederler. Çocuğunuza, büyük olduğunu ve gerçek yiyecekleri yiyebileceğini, bebeklerin ise farklı şekilde beslendiklerini açıklayın.

Özel görevler verin: Büyük çocuğunuzun size yardım etmesine izin verin. Bebeğiniz banyo yaparken, büyük çocuğunuzun ayaklarını yıkamasına izin verin. Veya siz bebeğin altını değiştirirken, ona da oyuncak bebeğin altını değiştirme görevi verebilirsiniz.

Kardeşler arasındaki teması teşvik edin: Çocuğunuz bebeğe şarkı söylerse veya onu nazikçe okşarsa, küçük bebeğiniz kısa sürede onun sesine tepki vermeye ve ona gülümsemeye başlar.

Bunaltmayın: Çocuğunuz size yardım ederken, onu bunaltmadığınızdan emin olun.

Açıkça konuşun ama azarlamayın: Çocuğunuza nasıl ve neden öyle davranması gerektiğini net bir şekilde açıklayın. Çocuğunuzu azarlamayın. Aksi takdirde sizi kaybetmekten korktuğunu kıskançlığıyla belli eder.

Zaman ayırın: Çocuğunuza onu doğmadan önceki gibi hala çok sevdiğinizi gösterin. Çocuğunuzla özel ritüeller geliştirmeniz faydalı olabilir. Zaman zaman, mümkünse bebeksiz, büyük çocuğunuz için özel bir program düzenleyin.

Eşit muameleyi sağlayın: Siz ve eşiniz, çocuklarınıza eşit davranmak için özen göstermelisiniz. Çocuğunuza, tüm çocuklarınızı eşit derecede sevdiğinizi göstermelisiniz.

Eşit olmayan muameleyi açıklayın: Daha büyük olmanın çocuğunuz için de avantajları vardır. Bebekten daha fazlasını yapabilir. Çocuğunuzu büyük olmanın faydalarından haberdar edin. O zaman bebeğe neden bazen farklı davrandığınızı ona açıklayabilirsiniz.

Uzun ‘eğitim projelerine’ geçici olarak ara verin: Doğum sırasında ve doğumdan kısa bir süre sonra, siz ve eşiniz ‘lazımlığa gitmek’ veya ‘emziği kesmek’ gibi daha uzun vadeli, yorucu eğitim projeleriyle uğraşmamalısınız.

Bebekle ilgili yasaklardan kaçının: Büyük çocuğunuza sürekli sessiz olmasını hatırlatırsanız, o zaman bir noktada sinirlenir. Büyük çocuğunuzun nasıl davranmasını istediğinizi açık ve tekrar tekrar anlatın. Çocuğunuz henüz gücünü doğru bir şekilde değerlendiremiyor. Kızabilir ve bebeği dürtebilir. Sakince ve tekrar tekrar ona yenidoğanla nasıl başa çıkacağını açıklamalı ve göstermelisiniz.

Uzman ziyareti: Çocuklarınız sadece kavga ediyorsa ve çocukların tartışmaları aile yaşamını etkiliyorsa, bir danışmandan destek alabilirsiniz.