Sınırlar ve Alan
Sınırlar kim olduğunuzu ve kim olmadığınızı gösterir. Hayatınıza yön veren kişisel çizgilerdir. Her insan sınırlara ihtiyaç duyar ve konfor alanı oluşturur. Aile içerisindeki sınırların oluşumu için;
• Fiziksel ve duygusal sınırları tanımlayın. Annenin kendi alanı, babanın kendi alanı, çocuğun kendi alanı, anne-babanın ortak alanı, baba-çocuğun ortak alanı, anne-çocuğun ortak alanı ve anne-baba-çocuğun ortak alanını hem fiziksel hem de duygusal anlamda hep birlikte netleştirin.
• Anlaşmazlığı tanımlayın. Ev içerisinde her bireyin kendi sorumluluk ve görevlerini birlikte netleştirin.
• Anlaşmazlığa neden olan ihtiyacı tanımlayın. Çatışmaya sebep olan duygusal ihtiyaçları göz ardı etmeyin. (İlgi, onaylanma, kabul edilme, sevilme vb. )
• İyi olanı kabul edin. Oluşumu devam eden henüz oturmamış sınırlara yanıt vermeyi ve kabul etmeyi öğrenin.
• Sınır koyma becerilerinizi kullanın. Sınır koymak çok kırılgan ve dirençlidir. Her zaman umduğunuz gibi yanıt vermeyebilir. Bu durumda kendinizi yetersizlik duygusunun yoğunluğuna sürüklemeden anda kalarak, neden bu sınıra ihtiyacınız olduğunu aile bireyleri ile konuşun.
• Tepki değil, cevap verin. Birinin söylediği veya yaptığı bir şeye tepki gösterdiğinizde kontrolü karşı tarafa bırakmış olursunuz ve sınırlarınız kaybolup gider. Cevap verdiğinizde ise kontrol sizin elinize geçer, olasılıklar ve seçenekler de arkasından gelir.
• Suçluluk duygusuyla değil, özgürce ve sorumluluk alarak sevmeyi öğrenin. En iyi sınırlar sevecen sınırlardır. Sınırlar asla sevmeyi bir kenara bırakmak anlamına gelmez. Aksine, sınırlarınızı ortaya koyarak sevme özgürlüğünüzü kazanırsınız.
Günlük rutinler
• Hafta içi çocuğunuz okula gidecekmiş gibi sabah rutinlerinize devam edin. Örneğin; sabah kalkış saatinin ve kahvaltı zamanının okul rutinine göre devam etmesini sağlayın.
• Hatta okulda sabah dansı yapılıyorsa siz de evde sabah dansınızı ihmal etmeyin.
• Çocuğunuzun kahvaltıdan sonra online dersleri varsa bunun takibini üstlenmesini, ders için gerekli malzemeleri hazırlamasını destekleyebilirsiniz.
• Çocuğunuz ekran başında dersini yaparken siz de kişisel işlerinizle meşgul olun.
• Oyuncakların toplanması, birlikte çiçek sulama, alışveriş listesi hazırlama, akşam yemeği hazırlama, mutfak etkinliği (kek-ekmek yapımı vs.), çamaşır katlama, yerleştirme gibi birlikte yaptığınız ya da tek başlarına yaptıkları aktivitelerle çocuklarınızın sorumluluk duygularının, öz denetim ve öz güvenlerinin gelişimine destek olabilir, birlikte kaliteli zaman geçirebilirsiniz.
• Öğle yemeği ve akşam yemeği rutinlerini ihmal etmeyin. Saatlerde mümkün olduğunca değişiklik yapmamaya çalışın.
• Akşam aileyle geçirilen zaman ve uyku ritüeli de belirli ve mümkün olduğunca sabit olmalı.
Böylece çocuğunuzun evdeyken de öğrenci olarak sorumluluklarını üstlenmesini, evdeki vaktini verimli kullanmasını ve okul disiplinini desteklemiş olacaksınız.
Planlama ve ekran süresi
Sorumluluklar hayatımızın vazgeçilmez bir parçasıdır. Çocuklarımıza sorumluluk bilincinin küçük yaştan itibaren kazandırılması ilerleyen yaşlarda onlar için önemlidir. Bunun için şu anda içerisinde bulunduğumuz koşulları fırsata çevirmek mümkün. Eğitim-öğretimin online platformda devam etmesi, evde ve ekran başında geçirilen sürenin artmasıyla sorumluluklarda aksaklıkların meydana gelmemesi için:
• Günlük ya da haftalık planlamalar yapabilirsiniz. Küçük yaşlarda haftalık planlamalara uyum sağlamak biraz daha zor olacaktır. Bunun için günlük bir planlama oluşturabilirsiniz. Bu planlamada ders saatlerinin ve kendine ayıracağı zamanın birlikte ve saat belirtilerek yapılması gerekir. Böylelikle planını somut olarak görmek ve bir sonraki zaman diliminde ne yapacağını bilmek çocuklarımızın planlama becerisini geliştirecek aynı zamanda çocukların zamanlarını verimli geçirmelerine katkı sağlayacaktır.
• Çocuklarımızın ev içerisindeki ebeveynlerini rol-model aldıklarını unutmamak gerekir. Bunun için sizlerin de kendinize ait planlama yapmanız ve buna uymanız destekleyici olur. Yapılan planlamaları evin ortak bir bölümüne asarak ve gerçekleştirilen sorumluluklara işaretlemeler yaparak planlamalarınızı oyunlaştırabilirsiniz böylelikle bu konudaki motivasyonlarını da destekleyebilirsiniz.
• Ekran başında geçirilen süre, içinde bulunduğumuz süreç içerisinde artış gösterdi. Bu durumda ekran başında geçirilen sürenin verimli olmasının önemli olduğu ifade edilmeli. Somut işlem dönemindeki çocukların bu süreci daha iyi kavrayabilmesi için ‘Ekran başında bugün ne öğrendin?’ şeklinde sorularla anlamlandırmasına yardımcı olabilirsiniz.
• Çocukların ders saatleri dışında ekran sürelerini azaltmak için ilgisini çekecek aktivitelerin bulunması faydalı olabilir. Çoğu zaman ilgisini çekecek bir aktivite bulamadığı için çocuklarımız internette zaman geçiriyor ve bu durum duruş bozukluklarından, yaratıcılıklarını geliştirmelerine kadar birçok durumu olumsuz etkileyebiliyor. Bu konuda çocuklarımıza yardımcı olmamız, günlük rutinlerin içerisine ortak olarak seçtiğiniz aktiviteler yer vermek faydalı olacaktır. Bu aktiveleri ailece yapmanız aynı zamanda aile içerisindeki iletişimin gelişmesini sağlayacaktır.
Motivasyon ve oyunlaştırma
● Kimi öğrenci online eğitim sürecine hızla adapte olurken, kimi öğrenci geçen seneden deneyimi olsa dahi online eğitim sürecinde motivasyon kaybı yaşayabiliyor. Bu durumda çocukların öncelikle sosyal duygusal desteğe ihtiyacı var. Anlaşıldığını bilmek çocukları rahatlatacaktır. Derse girmek istemeyen, sıkılan çocuğunuza onu anladığınızı hissettirmek ve çözüm odaklı yaklaşmak ebeveyn çocuk ilişkisi açısından önemlidir.
● Evin içerisinde günlük rutin aktivitelere oyuncu bir biçimde yaklaşmak çocukların rutinlere alışmasını kolaylaştırır. Sabah kahvaltısından sonra güne başlama dansı, akşam yemeğinden sonra okunan bir kitabın karakterlerini canlandırmak gibi pek çok yenilik deneyebilirsiniz.
● Online eğitim konusunda zorlanan çocuklarınız için hızlı bir şekilde öğretmenleri ve okulların psikolojik danışma ve rehberlik birimleri ile bağlantıya geçmenizde fayda var. Pek çok çocuk öğretmenleri ile birebir temas kurmaktan hoşlanıyor ve derse karşı tutumları değişebiliyor.
