En zorlu zamanlarda bile olumlu olabilmek için kendimizi yeniden eğitmek zorundayız. Bunun için kendinize birkaç soru sormanız yeterli.
Herkes zaman zaman zorluklarla karşılaşır. Bu hayatın döngüsünün doğal bir parçasıdır. Sıcağı bilmeden soğuğu bilmemek gibi, iyi zamanlar kötü zamanlarla kıyaslanabildiğinde güzeldir. Bazen yüzleşilen zorluklar kendi kontrolünüzde olan sebeplerden doğmaz ya da bazen sadece kendi yaptığınız seçimlerin getirisidir. Beyinlerimiz bilgi depolamak için tasarlanmıştır ve her yeni bilgide bu birikimi tarayıp önceki tepkileri hatırlar. En zorlu zamanlarda bile olumlu olabilmek için kendimizi yeniden eğitmek zorundayız.
Hala nefes alıyor muyum?
Bazen yapabileceğiniz en iyi şey nefes almaktır. Zorluklarla yüzleşilen zamanlarda, stres seviyesi yükselir, nefes sığlaşır ve vücudun doğal ritmi bozulur. Böyle anlarda durup kendinize ‘hala nefes alıyor muyum’ diye sormalısınız. Eğer alıyorsanız, savaşmalısınız. Eğer kendinizi çok kötü hissediyorsanız, her şeye 10 dakika ara verin, sessiz sakin bir yere geçin ve derin nefesler alın. Diyafragmatik solunum stres düzeylerini düşürür ve otomatik sinir sistemini rahatlatmaya yardımcı olur. Pozitif kalabilmenin anahtarlarından biri rahat olmaktır ve emin doğru nefes alabilmek başlamak için en iyi yoldur.
Bunda sizin payınız ne?
Sizin ‘payınız’ diyoruz, ‘hatanız’ değil. Biri mevcut durumun sorumluluğu kabul etmek demektir, diğeri kendini suçlayıp, daha da içinden çıkılmaz bir hale sokmaktan başka işe yaramaz. Suçlamak yerine payınıza odaklandığınızda, yüzleştiğiniz sorunu başa çıkılabilir boyuta taşırsınız.
Kontrolümde olan nedir?
Baskı altında iken, değiştirebileceğiniz şeyleri de gözden kaçırırsınız. Durumunuzu dürüstlükle değerlendirin ve neleri kontrol altında tutabileceğinizi fark edin. Bu soruna odaklanabilmenize ve daha iyi bir savaş vermenize yardımcı olacaktır.
Kontrolümde olmayan nedir?
Bazen kontrolünüz dışında gelişen şeyler olur. Bu başka insanlar, doğa ya da sadece kötü zamanlamadan bile kaynaklanabilir ama ne kadar isterseniz isteyin kontrol sizde değildir. Zorlukları hazmetmek için zaman ayırın, kendi kontrolünüz dışında olan şeyleri tanımlayın ve sonra salıverin gitsinler. Sıklıkla zorlukların bütününü görmeye meyilliyizdir ve bu yük ağır gelir. Neyi kontrol edip edemeyeceğiniz hakkında ayrım yapabilmek problemi küçültür, stres seviyesini düşürür ve çözüme giden yolu netleştirir
Kontrolümde olmayan nedir?
Bazen kontrolünüz dışında gelişen şeyler olur. Bu başka insanlar, doğa ya da sadece kötü zamanlamadan bile kaynaklanabilir ama ne kadar isterseniz isteyin kontrol sizde değildir. Zorlukları hazmetmek için zaman ayırın, kendi kontrolünüz dışında olan şeyleri tanımlayın ve sonra salıverin gitsinler. Sıklıkla zorlukların bütününü görmeye meyilliyizdir ve bu yük ağır gelir. Neyi kontrol edip edemeyeceğiniz hakkında ayrım yapabilmek problemi küçültür, stres seviyesini düşürür ve çözüme giden yolu netleştirir.
Şu anda yapabileceğim en önemli şey nedir?
Bazen yapabileceğiniz en iyi şey hiçbir şeydir. Zor zamanlardan geçerken o an için yapabileceğiniz en iyi şeye odaklanmak sinir sistemini rahatlatır ve kendinize güveninizi tazeler. İlerleme ilerlemedir, ne kadar küçük olursa olsun ve zor bir durumla ilgili ilerleme kaydetmek benlik saygınızı arttırır.
Bundan ne öğrenebilirim?
Her zorluk bir ders verir. Yani yaşarken ne kadar kötü de olsa deneyimler size değer katar. Aynı zamanda mali denge, daha fazla istikrar geliştirmek ya da yürümeyen bir ilişki tespiti olsun bize doğru davranmak için bir fırsat verir. Amaçsız ızdırap çaresizlik duygusuna yol açar. Yani ‘neden ben’ değil, ‘bundan ne öğrenebilirim’ diye düşünmeye başlamalısınız.
Kendime dikkat ediyor muyum?
Stresin fiziksel sağlık üzerinde olumsuz etkileri ispatlanmıştır ve fiziksel sağlığın da doğrudan zihinsel sağlığı etkilediği. Zorluklar baş gösterdiğinde, daha az yer, daha az uyur ve daha az hareket ederiz. Ezici zorluklar kendimizi ‘kapatmaya’ meyil etmemize neden olur. Buna izin vermeyin! Bu durumu iyileştirmeye değil, sadece çok daha kötü bir hale getirmeye yarar.
Seçeneklerim neler?
Bir liste yapın. Seçeneklerinizi yazın. Artıları ve eksileri belirleyin. Seçenekleri belirlemek ilerlemeniz gereken yolu aydınlatacaktır.
Bundan 5 sene sonra bu durum hala benim için önemli olacak mı?
Yaşarken sizi üzen pek çok şey ileride önemini yitirecektir. Bunu o an fark etmek imkansız olsa bile etmek zorundasınız. Her zaman en kötü olan sonucu hayal etmeye meyilliyiz ve bu kendimizi yormaktan ve üzmekten başka işe yaramaz. ‘Hayatın sonu gibi görünen’ zorluklar bundan 5 sene sonra yoğunluğunu ve önemini kaybeder. Çok az zorluğun yankı ve yansıması geleceğe sirayet eder. Unutmayın.