Duvar boyama uygulaması yapmadan önce, en temelden başlamak iyi bir fikir olabilir. Öncelikle “Boya nedir?” sorusunu cevaplayalım. Duvar boyası, dört temel bileşenin karışımından oluşur. Bu bileşenler pigmentler, reçineler, çözücüler ve katkı maddeleridir. Pigment renktir. Reçine ise bağlayıcı ve yapıştırıcıdır. Çözücü, hepsini sıvı yapan ve boya kurudukça buharlaşan taşıyıcı maddedir. Katkı maddeleri ise, leke ve küflenmeyi engelleme gibi özellikler sağlar.
Su bazlı mı, yağ bazlı mı?
İç mekân duvar boyaları temel olarak iki çeşide ayrılır; su bazlı ve yağ bazlı. Bunlar solvent (çözücü) kategorilerini ifade eder. Su bazlı boyaların içeriğinde, çözücü olarak su bulunur. Yağ bazlı boya ise adı her ne kadar “yağ” ifadesi içerse de aslında yağlı bir içeriğe sahip değildir. Yağ bazlı boyalar, alkol içerikli çözücü veya alkid reçinesi içerir. “Alkid reçine esaslı ne demek?” sorusunun cevabı işte burada gizlidir. Yağ esaslı boyalar ‘alkid’ ve ‘alkid esaslı boya’ adıyla da anılmaktadır.
Su bazlı boya, evlerde duvar boyama ve ahşap mobilyaların boyanması için en yaygın kullanılan boya türüdür. Silinebilir özelliktedir ve nispeten daha kolay temizlenir. Küf ve neme karşı dayanıklıdır. Esnek kalır.
Bir diğer konu: Boya parlaklığı
Uygun boyayı seçerken göz önünde bulundurulması gereken bir diğer husus, boya parlaklığı adı verilen bir faktördür. Boya parlaklığı, kurumuş boya yüzeyinin kuruduğunda ne kadar parlak hale geldiğini ifade eder. Genel olarak parlaklık çeşitleri şöyledir:
Düz
Boyalı yüzeydeki kusurları iyi gizler. Temizlenebilir özelliği azdır. Nemli bezle silinmeye müsait değildir. Tavan gibi yüzeylerde kullanılır.
Mat
Yumurta kabuğu gibi orta derecede parlaklığa sahiptir. Kusurları gizler ve nispeten az parlama üretir. Temizlenebilir özellikte bir boyadır. Mutfak ve banyo dışında her yer için tercih edilebilir.
Saten
Mat boya ile hemen hemen benzer parlaklıktadır ancak bir adım daha parlaklık verdiği söylenebilir. Bu sebeple bazı üreticiler mat boya yerine saten boya seçeneğini sunarlar.
Yarı parlak
Temizlenebilen ve nem direncine ihtiyaç duyan mutfak, banyo ve benzeri alanlarda kullanılır. Yüzeylerin kuru kalması şartıyla, bu alanlarda da mat veya saten boya çeşidi kullanmakta bir sakınca yoktur, ancak yarı parlak her yönden daha iyi bir seçenektir.
Parlak
Parlak boya, sert ve yüksek derecede silinebilir özellikte olduğu için döşemeler, kapılar ve dolaplarda kullanılır. Işığı yansıtır. Bu sebeple küçük ama ayrıntılı objeleri öne çıkarır.
Boya-badana yapmanın püf noktaları
Duvar boyama mevsimi olarak daha çok yaz ayları seçilse de artık çabuk kuruyabilen boyalar sayesinde her mevsim duvar boyama uygulaması yapmak mümkün hale geldi. Yine de havalandırma yapabilmek açısından sıcak mevsimler daha çok tercih edilmekte. Boş bir evde boya yapmak hem daha kolaydır hem de daha kısa sürer. Eşyalı evde boya yapacaksanız şunlara dikkat etmelisiniz:
• Eşyalarınızı ortaya çekerek üstlerini koruyucu brandalarla, yoksa çarşaf ve örtülerle kaplayın. Zeminleri de koruma örtüleriyle kaplayın. Gardırop ve buzdolabı gibi eşyaların üstünü örtmeyi de unutmayın. Sigorta üzerinden elektriği kapatarak avizeleri sökmeniz en iyisidir. Bunu yapamayacaksanız, çöp poşetleri kullanarak onları sarabilirsiniz. Küçük ebatta elektronik eşyaları streç filmle kaplamak da uygulanan bir fikirdir. Elbette en az atık çıkaracak şekilde hazırlık yapmak en iyisidir! Bu konuyla ilgili
• Sigortayı kapatarak elektrik prizlerini sökün. Vidaları ve kapakları, kaybolmamaları için bir kutuya koyun. Hangi prizin hangi odaya ait olduğunu not alın. Elektrik prizlerinin kenarlarına, kapı kenarlarına ve gömme dolapların duvarla temas eden yerlerine koruyucu bant çekerek fırça darbelerinden koruyun. Bu iş için boyacınızdan temin edeceğiniz maskeleme bandı kullanabilirsiniz.
• Boya yapılacak mekânın kaç metrekare olduğunu hesapladıktan sonra ihtiyaç duyulan boya miktarını belirlerken profesyonel yardım alın. Özellikle de koyu renk duvarları açık renge çevirecekseniz astar kullanmanız gerekir. Böylece fazla kat boya uygulamaktan kurtulursunuz.
• Duvarlardaki pürüz ve kusurları giderirken macun veya alçı yapmak gerekir. Bunlar kuruduktan sonra pürüzsüz bir görünüm sağlamak için zımpara yapılır. Zımpara esnasında oluşan tozu duvardan gidermek ve duvarı boyaya hazır hale getirmekiçin hafif nemli bezlere ihtiyacınız olacak.
• Duvardaki pürüzleri gidermek, delikleri doldurmak ve damlayan boyaları temizlemek için gerekli olan alçı, macun, zımpara ve maket bıçağı gibi malzemeleri satın almanın yanı sıra, duvar boyasının yetmeme ihtimaline karşın boyaların kod numaralarını bir kenara not alın. Boya kutularının fotoğrafını da çekebilirsiniz.
• Boya malzemeleri alırken uygun ebatta fırça ve rulolar seçin. Geniş yüzeyler için rulo, kapı ve pencere kenarları için ince uçlu fırçalar kullanmanız tavsiye edilir. Priz kenarları gibi detay boyama gerektiren işlemler için kestirme fırça kullanmanız gerekir. Kaç adet kova veya leğen gerektiğini de sorarak evdeki kovaların boya işinde kullanılmasının önüne geçebilirsiniz!
• Boyama yaparken ruloya ve fırçaya fazla boya almak yerine ince tabaka boyayacak miktarda boya almak gerekir. Bunu kolaylaştırmak için boyacınızdan alacağınız boya eleğini kullanabilirsiniz. Elek sayesinde, fırça veya ruloya gelen fazla boyanın etrafa saçılmadan geri konmasını da sağlarsınız.
• Odaların kapı eşiklerine rulo yapılmış havlu veya temizlik bezleri koyarak kokunun veya tozun yayılmasını engelleyebilirsiniz. Odalar arası geçişte ince tozların yayılacağını hesaba katarak bol miktarda temizlik bezi bulundurmanız iyi fikirdir.
• Yedek giysiler, temizlik bezleri, süngerler, büyük ebat çöp torbaları, havlular, su ve atıştırmalıklar bulundurmayı unutmayın. Bunların üzerini kapatmak için de bir örtü hazırlayın.
• İşte “Duvar nasıl boyanır?” sorusunun temel cevabı: Fırçayı yukarıdan aşağıya, aşağıdan yukarıya doğru hareket ettirmelisiniz. Karışık fırça hareketleri kullanmanız doğru sonuç vermez. Astar boyayı da rulo fırça ile tek kat sürmeniz yeterlidir. Elbette farklı yüzeyler için farklı boyama teknikleri kullanılır.
Vücutta ve tişörtte kalan boya nasıl çıkar?
Duvarları boyadınız, temizliği bitirdiniz ancak işiniz henüz bitmedi. Tişörtünüz hatta elleriniz ve kollarınıza bulaşan boyalar ile başınız dertte! Peki, vücuttaki boya nasıl çıkar? Ayrıca boya yaparken kullanılan tişörtteki boya nasıl çıkar? Elinizin altındaki malzemelerle hızlı bir çözüme gitmek isterseniz diş macunu ve vazelin ile cildinizde kalan boyadan kurtulabilirsiniz. Bunun için küçük bir alanda deneme yapın. Diş macununu teninize bulaşan boyanın üzerine ince tabaka halinde sürüp kurumasını bekleyin. Yıkadığınızda boyanın geçtiğini göreceksiniz.
Vazelin de yağlı bir yapıda olduğu için boya lekesini gidermede etkilidir. Ancak en iyisi, boya bulaştıktan sonra henüz kurumadan müdahale etmektir. Akrilik yani su bazlı boyalar giysilere bulaştığında henüz kurumadan müdahale ettikten sonra düşük sıcaklıkta makinede yıkamak olumlu sonuç verebilir. Kimyasal maddeleri seyrelten ve çözen solvent yani isopropil alkol de boya yaparken elinizin altında bulunan bir malzeme olarak boya lekesini çıkarmakta etkilidir. Elbette ki cilde zarar verdiğini unutmadan az miktarda uygulamayı denemek gerekir. Kimyasalların yanıcı özellikte olduğunu da unutmayın! Tüm malzemeleri ve kimyasal maddeleri kullanmadan önce ambalajlarında yer alan kullanma talimatlarını dikkatlice okumanız şarttır. Kolay gelsin!
